• Spis treści

  Projekt noweli ustawy górniczej już jest. Nie wszyscy jednak są zadowoleni. Czy to OZE wywołało blackout w Hiszpanii?  Zużycie węgla w Polsce maleje, rośnie import gazu i ropy. JSW walczy… więcej

• Projekt noweli ustawy górniczej już jest. Nie wszyscy jednak są zadowoleni...

  9 września 2025 r. Ministerstwo Energii opublikowało długo wyczekiwany przez branżę węglową projekt „ustawy górniczej”. Dokument będący nowelą do ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego, ma wprowadzić w życie zapisy… więcej

• Czy to OZE wywołało blackout w Hiszpanii?

  Równowaga w energetyce to podstawa – mówią eksperci. Blackout w kwietniu tego roku, jaki dotknął Hiszpanię i Portugalię, ale także cześć Francji, wprost powiązano z całkowitym przejściem na energię pozyskiwaną… więcej

• Od Śląska po Durham. Lekcja transformacji w sercu północnej Anglii

  Północna Anglia – niegdyś potęga przemysłowa, dziś laboratorium procesu transformacji. To właśnie tutaj delegacja przedstawicieli projektu Regionalne Obserwatorium Procesu Transformacji 2.0 (ROPT 2.0) odbyła w lipcu br. wizytę studyjną, by przyjrzeć się… więcej

• O relacjach nauki z biznesem, nowej roli węgli i dylematach transformacji… Rozmowa z prezydentem EURACOAL, prof. Alicją Krzemień

  Pani Profesor, nie mogę nie rozpocząć tego wywiadu pytaniem, które na początek naszych rozmów usłyszały również Pani poprzedniczki, prof. Monika Hardy-Góra i Prezes Ewa Piotrowska-Małek. Jak to się stało, że… więcej

Z górniczym DNA… w przyszłość!

Jak głosi powiedzenie: „kto nie idzie z duchem czasu, ten z czasem musi odejść”. A czasy zmieniają się szybko, o czym wszyscy w sektorze górniczym dobrze wiemy… Zmiany te, a nade wszystko tempo, w którym są wdrażane (sic!), nie zawsze są nam w smak. Nie zawsze też podoba nam się ich kierunek – szczególnie gdy realizacja postulowanych przez UE celów ekologicznych odbywa się z uszczerbkiem na naszym bezpieczeństwie energetycznym. A jednak przyjmujemy do wiadomości, że w istniejących uwarunkowaniach geopolitycznych i w sojuszach, których jesteśmy częścią, od scenariusza dekarbonizacji nie ma odwrotu. Możemy się na ten fakt oburzać, wyrażać niezadowolenie, możemy stać z boku i protestować, ale rozsądniej będzie szukać w tych procesach miejsca i szans dla siebie – tylko wówczas będziemy mogli mieć w nich swój udział i zachować realny wpływ na ich kształt.

W Górniczej Izbie Przemysłowo-Handlowej od wielu lat wnikliwie przyglądamy się, analizujemy, ale również aktywnie – jako niezależny podmiot – uczestniczymy w trwającej transformacji polskiego sektora paliwowo-energetycznego. Transformacji, pod której znakiem toczy się i jeszcze przez długi czas toczyć się będzie życie w naszej branży, jak również w całej polskiej energetyce. Obserwujemy to na co dzień, realizując nasze statutowe zadania. Ochrona interesów producentów węgla i firm okołogórniczych polega dziś w gruncie rzeczy na próbach nadania transformacji bardziej sprawiedliwego oblicza i korekturach jej kierunku (w granicach możliwości), ale także pomocy w adaptacji podmiotów zrzeszonych w Izbie, jak również firm i mieszkańców regionów najsilniej dotkniętych procesami zmian, do nowych warunków gospodarczych, politycznych i technologicznych. Stawką jest nie tylko rynkowe przetrwanie, ale też utrzymanie konkurencyjności oraz umożliwienie dalszego rozwoju. Działania z tego obszaru już dawno uznaliśmy w Izbie za strategiczne, a dziś aktualizując nasz statut, nadajemy temu oficjalny wyraz. Co konkretnie się zmienia? W poczet naszych statutowych obowiązków włączone zostały takie typy aktywności jak np.:

upowszechnianie innowacyjnych osiągnięć praktycznych dla rozwoju konkurencyjnego, zrównoważonego przemysłu, w tym w szczególności na bazie majątku pokopalnianego oraz podejmowanie, wsparcie i koordynacja przedsięwzięć mających na celu ochronę środowiska naturalnego.

Ewolucja Izby nie oznacza bynajmniej zerwania z jej węglowym DNA. Choć udział węgla w krajowym miksie energetycznym systematycznie zmniejsza się na rzecz ekspandujących OZE, nadal przekracza on 50% i to się w najbliższych latach nie zmieni. Nawet jednak gdy te proporcje ulegną odwróceniu, nie będzie to oznaczało jego definitywnego końca, lecz raczej zmianę gospodarczej roli: węgiel przestanie być podstawowym paliwem w gospodarce, a stanie się surowcem alternatywnym wykorzystywanym tam, gdzie użycie innych paliw napotyka bariery technologiczne lub pozostaje skrajnie nieopłacalne. Z pewnością będzie stanowić również czynnik stabilizujący europejski system energetyczny, przyczyniając się do poprawy poziomu naszego bezpieczeństwo energetycznego. Branża przygotowuje się na ten nieuchronny scenariusz od wielu lat, co widać po rekordowych inwestycjach spółek górniczych i firm okołogórniczych w farmy fotowoltaiczne i turbiny wiatrowe, magazyny energii, czy elektromobilność. Rozwiązania te już dziś stanowią ważne składowe w ich portfelach inwestycji.

Jaki kurs w tej nowej rzeczywistości powinna obrać GIPH? Chcemy pomagać godzić interesy zmieniającej się branży górniczej z realizacją polityki klimatycznej, szukać balansu między konkurencyjnością oraz wzrostem gospodarczym a ochroną środowiska i zdrowiem ludzi, proponować działania nakierowane na zapewnienie nam energetycznej suwerenności bez implikacji w postaci niekontrolowanych wzrostów cen energii. Chcemy również upowszechniać innowacje i wspierać przedsiębiorstwa we wdrażaniu nowych technologii, budować kwalifikacje i kompetencje przyszłości po stronie siły roboczej, a także – last but not least – upominać się o ochronę oraz odpowiednie zagospodarowanie dziedzictwa poprzemysłowego. Szczególną uwagę zwróćmy na sytuację regionów węglowych takich jak Śląsk, których gospodarki oraz społeczności szczególnie dotkliwie odczuwają skutki transformacji i z tego tytułu powinny zostać objęte specjalnym wsparciem. Na większości z tych frontów Izba pozostaje aktywna od dłuższego czasu, uczestnicząc w programach finansowanych z Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji.

W szybko zmieniających się okolicznościach zewnętrznych sami musimy na bieżąco dostosowywać nasze strategie, zachowując margines niezbędnej elastyczności. Tylko wówczas mamy szansę utrzymać skuteczność i wpływ na bieg wydarzeń. Mamy zamiar budować Izbę jako nowoczesny hub, w którym przecinają się drogi innowacyjnych przedsiębiorstw górniczych i okołogórniczych, kluczowych podmiotów i instytucji z branży energetycznej oraz czołowych uczelni i instytutów naukowych. Chcemy, aby Izba była platformą wielowymiarowej współpracy, networkingu, wymiany doświadczeń i wiedzy, rozwoju kwalifikacji oraz doradztwa strategicznego. By – wreszcie – stanowiła forum konstruktywnego dialogu między rządem, przemysłem oraz organizacjami i grupami, których priorytety w zakresie ochrony klimatu i środowiska naturalnego częstokroć pozostają w sprzeczności z dobrem ogółu. Wierzymy bowiem w przyszłość bez złowrogiego albo-albo…

Janusz Olszowski