Bez inwestycji ani rusz (BG 7-8 2012)

Spółki węglowe

Firmy

Inwestycje w polskim górnictwie są koniecznością. Bez nich nie będzie się dało utrzymać wydobycia na obecnym poziomie, nie mówiąc już o jego zwiększeniu.

W 2012 roku Jastrzębska Spółka Węglowa zainwestuje 1,5 mld zł. Nasza największa górnicza spółka, czyli Kompania Węglowa ma zainwestować 1,2 mld zł, natomiast Katowicki Holding Węglowy 680 mln zł. Z kolei Lubelski Węgiel Bogdanka zamierza przeznaczyć na realizację inwestycji 700 mln zł.

- Inwestycje muszą być realizowane w polskim górnictwie - zaznacza prof. Marek Szczepański, socjolog z Uniwersytetu Śląskiego oid lat zajmujący się procesami zachodzącymi w polskim górnictwie. -W przeciwnym razie spółki węglowe nie utrzymają obecnego poziomu wydobycia, już nie mówiąc o jego zwiększaniu. Sposobem na pozyskanie środków na inwestycje może być prywatyzacja spółek węglowych. Do tej pory sprywatyzowano tylko Lubelski Węgiel Bogdankę oraz Jastrzębską Spółkę Węglową. Do prywatyzacji trzeba się jednak odpowiednio przygotować, potrzebne jest poszukiwanie kompromisu w drodze dialogu na linii zarządy spółek węglowych - strona społeczna. Widać to szczególnie po prywatyzacji JSW, gdzie był konflikt zarządu ze związkami i konieczne były rozmowy w ramach Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego. I nadal jest tam konflikt, którego końca nie widać. Nie tak to powinno wyglądać - podsumowuje prof. Marek Szczepański. Jego zdaniem prywatyzacja powinna się przyczynić do zwiększenia konkurencyjności polskiego górnictwa, a środki z niej powinny zostać przeznaczone na realizację niezbędnych inwestycji w danej spółce, a nie na zapychanie luki budżetowej.

- Spółki węglowe stanowią nasze wspólne dobro, więc ich prywatyzacja musi być przeprowadzona roztropnie i w odpowiedni sposób - podkreśla prof. Szczepański.

Poniżej przedstawiamy wybrane, najważniejsze inwestycje spółek węglowych.

Priorytetowe inwestycje Katowickiego Holdingu Węglowego:

Ważniejsze inwestycje Kompanii Węglowej.

Kompania Węglowa SA na realizację programu inwestycyjnego w latach 2003-2011 poniosła nakłady w wysokości ponad 6,5 mld zł, natomiast w latach 2012-2020 planuje zainwestować ponad 11,6 mld zł.

Struktura wydatków w spółce wykazuje, że kopalnie inwestują głównie w wyrobiska górnicze oraz w maszyny i urządzenia. Kompania odnotowuje systematyczny wzrost wskaźnika inwestowania (nakłady/wydobycie) - w 2020 roku wskaźnik ten będzie ponad 3-krotnie wyższy od osiągniętego w 2003 roku. Udział nakładów inwestycyjnych związanych z zapewnieniem wysokiego poziomu bezpieczeństwa w kopalniach w nakładach ogółem w spółce przekracza 50 proc.

Realizowane w Kompanii Węglowej inwestycje uwzględniają następujące istotne kierunki i działania:

- zwiększanie bazy zasobowej węgla, udostępnianie partii złóż węgla z uwzględnieniem zakładanej wielkości i struktury wydobycia (w tym: budowy poziomów wydobywczych, pogłębianie, modernizacje szybów wydobywczych i wentylacyjnych wraz z ich uzbrojeniem),

- stabilizowanie frontu wydobywczego i koncentracja wydobycia węgla, umożliwiające dostosowywanie zdolności produkcyjnych do potrzeb rynku,

- poprawa jakości węgla, zwiększanie zakresu jego wzbogacania,

- poprawa stanu bezpieczeństwa i warunków pracy w kopalniach, rozpoznawanie
i zwalczanie zagrożeń naturalnych, poprawa warunków klimatycznych w rejonie ścian
(w tym systemy klimatyzacji dołowych), rozwój przewozu załogi do ścian i przodków,

- poprawa stanu technicznego majątku produkcyjnego - jego modernizowanie
i unowocześnianie,

- zagospodarowanie metanu w silnikach gazowych,

- minimalizowanie niekorzystnego oddziaływania kopalń na środowisko naturalne,

- dywersyfikacja działalności firmy obejmująca budowę elektrowni opalanej węglem kamiennym.

W 2012 roku nakłady inwestycyjne wyniosą prawie 1,2 mld zł.

W ramach głównych przedsięwzięć związanych z udostępnianiem zasobów węgla sukcesywnie realizowane są inwestycje w zakresie drążenia wyrobisk górniczych, w tym w szczególności dotyczące budowy i rozbudowy poziomów wydobywczych, poprawy systemów wentylacji kopalń, jak również pogłębiania szybów.

W zakresie wyrobisk górniczych planowane nakłady na 2012 rok wynoszą 190,7 mln zł.

Prowadzone roboty górnicze obejmują głównie niżej wymienione inwestycje w kopalniach:

- Knurów-Szczygłowice - rozbudowa poziomu 850 m, budowa poziomu 1050 m,

- Brzeszcze - kontynuacja budowy poziomu 900 m,

- Sośnica-Makoszowy - udostępnienie złoża w partii A,

- Halemba-Wirek - drążenie wyrobisk związanych z udostępnieniem pokładu 402 w partii L od poziomu 830 m do 1030 m oraz z poziomu 1030 m na południe przekopu wentylacyjnego do partii K,

- Chwałowice - kontynuowanie budowy poziomu 700 m,

- Jankowice - kontynuowanie budowy poziomu 700 m oraz pogłębianie szybu nr 8 z poziomu 565 m do poziomu 731 m,

- Rydułtowy-Anna - planowane rozpoczęcie pogłębiania szybu Leon IV do poziomu 1200 m (tj. do zalegającego w dnie niecki najniższego pokładu 713/1-2).

Realizacja przedmiotowych inwestycji wpłynie na ograniczenie zakresu prowadzenia eksploatacji węgla kamiennego poniżej poziomów udostępnienia złoża. Ponadto drążone i planowane wyrobiska charakteryzują się odpowiednimi przekrojami, dobranymi zgodnie z potrzebami wentylacyjnymi (poprawą bezpieczeństwa systemów przewietrzania kopalń) oraz wymogami bezpiecznego i efektywnego prowadzenia transportu załogi, materiałów, jak również odstawy urobku.

W zakresie wentylacji kopalń będą realizowane następujące inwestycje:

- w kopalni Knurów-Szczygłowice - budowa stacji wentylatorów głównych wraz z budynkiem nadszybia - szyb VI. Planowana realizacja w latach 2012-2014, wartość kosztorysowa inwestycji 50,6 mln zł,

- w kopalni Sośnica-Makoszowy - modernizacja stacji wentylatorów szybu wentylacyjnego „Południowy”. Planowana realizacja w latach 2012-2016, wartość kosztorysowa inwestycji 16,4 mln zł.

Kompania Węglowa realizuje także przedsięwzięcia służące zwiększeniu ilości ujmowanego przez kopalniane stacje odmetanowania, a następnie gospodarczo wykorzystywanego metanu do wytwarzania energii elektrycznej w instalacjach własnych:

- w kopalni Knurów-Szczygłowice - budowa stacji odmetanowania wraz z otworem wielkośrednicowym, zabudowa prądotwórczego agregatu gazowego nr 2 wraz z infrastrukturą, modernizacją rozdzielń 6 kV RG-1 i RG-2 o wartości kosztorysowej
39,3 mln zł, planowana realizacja do 2013 roku,

- w KWK Brzeszcze - budowa stacji o wartości kosztorysowej 24,5 mln zł, realizacja 2012-2013,

- w KWK Halemba-Wirek - budowa stacji odmetanowania przy szybie Grunwald IV o wartości kosztorysowej 8,9 mln zł, realizacja 2012-2013,

- w KWK Marcel - ukończenie w br. modernizacji stacji odmetanowania - Marklowice o wartości kosztorysowej 11,7 mln zł,

- w Zakładzie Elektrociepłownie - zabudowa agregatu prądotwórczego w Ciepłowni Marklowice, wartości kosztorysowej 8,0 mln zł, planowana realizacja 2012-2013.

Nakłady na realizację powyższego zakresu w 2012 roku wynoszą 51,1 mln zł.

Ponadto ważniejsze przedsięwzięcia i zadania 2012 roku:

- w kopalni Bielszowice - rozbudowa klimatyzacji grupowej na poz. 1000 m o wartości 2,9 mln zł,

- w KWK Marcel - ukończenia w br. klimatyzacji grupowej dla partii M w pokładzie 712/1-2 o wartości kosztorysowej 10,3 mln zł (nakłady w 2012 r. wynoszą 7,0 mln zł),

- w KWK Bielszowice - odbudowa mostu transportowego (zniszczonego na skutek pożaru w dniu 18.02.2012 roku) - nakłady inwestycyjne 10,2 mln zł,

- w KWK Knurów-Szczygłowice - budowa łaźni górniczej dla 3750 osób o wartości kosztorysowej 48,0 mln zł, planowana realizacja 2012-2015,

- w KWK Piast - ukończenie. budowy pompowni Wola o wartości kosztorysowej
13,6 mln zł.

Wybrane inwestycje w JSW

Rozbudowa kopalni Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka. Grupa JSW planuje zainwestować około 2,1 mld zł na przestrzeni 20 lat celem udostępnienia i zagospodarowania nowych złóż: Bzie-Dębina 1-Zachód i Bzie-Dębina 2-Zachód z poziomu 1.110 m w ilości 98,6 mln ton zasobów operatywnych. Po ich sczerpaniu, przewiduje się udostępnienie zasobów do poziomu 1.300 m. W złożach występuje głównie węgiel koksowy typu 35.

Ponadto w ramach Ruchu Zofiówka Grupa JSW realizuje budowę poziomu wydobywczego 1.080 m, którego nakłady do 2020 roku, tj. zakończenia jego budowy, szacowane są na 444 mln zł.

Całkowita ilość zasobów operatywnych na poziomie 1.080 m szacowana jest na 47,0 mln ton. W złożach na tym poziomie występuje głównie węgiel koksowy typu 35.

Zarząd oczekuje, że realizacja programu inwestycyjnego pozwoli na wydłużenie żywotności kopalni Borynia-Zofiówka Ruch Zofiówka co najmniej do ok. 2051 roku.

Rozbudowa kopalni Borynia-Zofiówka Ruch Borynia. Plan obejmuje zainwestowanie ok. 0,6 mld zł na przestrzeni 20 lat w celu udostępnienia i zagospodarowania nowych złóż, Żory i Warszowice-Pawłowice Północ Ruchu Borynia. Całkowita ilość zasobów operatywnych do głębokości 1.030 m szacowana jest na 27,2 mln ton (do roku 2042). Łączne nakłady inwestycyjne na realizację projektu w latach 2012-2030 szacowane są na 574 mln zł.

Oczekuje się, że realizacja inwestycji pozwoli na wydłużenie okresu żywotności Ruchu Borynia do około 2042 roku.

Rozbudowa kopalni Pniówek - Grupa JSW zamierza zainwestować około 1,8 mld zł na przestrzeni 20 lat w celu udostępnienia i zagospodarowania nowego złoża Pawłowice 1 w kopalni Pniówek z poziomu 1.140m w ilości 54,2 mln ton zasobów operatywnych. Po ich sczerpaniu przewiduje się udostępnienie zasobów do poziomu 1.300 m. W złożu występuje głównie węgiel koksowy typu 35.

Łączne nakłady inwestycyjne na realizację projektu związane z budową poziomu 1.000 m w latach 2010-2015 szacowane są na 385 mln zł, a łączne nakłady inwestycyjne związane z budową poziomu 1.140 m w latach 2024-2030 na 218 mln zł. Ponadto, w kopalni Pniówek Grupa planuje pogłębienie szybu Ludwik do poziomu 1.090 m, na co łączne nakłady inwestycyjne w latach 2019-2028 szacowane są na 197 mln zł.

Rozbudowa kopalni Krupiński. Grupa planuje zainwestować do 2018 roku około 0,4 mld zł w celu udostępnienia złoża Żory-Suszec oraz zagospodarowania zasobów zalegających w partii E i Zgoń, co pozwoli na dodatkowe zagospodarowanie zasobów operatywnych w wysokości 26,2 mln ton.

Budowa nowego poziomu w kopalni Budryk. Grupa planuje zainwestować do roku 2017 około 0,8 mld zł w celu realizacji budowy poziomu wydobywczego 1.290 m. Pozwoli to na udostępnienie zasobów węgla koksowego typu 35 zalegającego w złożu kopalni. Całkowita ilość zasobów operatywnych na poziomie 1.290 m jest szacowana na 159,4 mln ton.

Grupa planuje również zagospodarowanie, w ramach kopalni Budryk, części poszerzonego złoża Chudów-Paniowy 1. Całkowita ilość zasobów operatywnych szacowana jest na 5,6 mln ton.

Oczekuje się, że realizacja inwestycji pozwoli na wydłużenie okresu żywotności kopalni Budryk do około 2077 roku.

Grupa JSW chce zwiększyć produkcję koksu, uwzględniając produkcję Koksowni Przyjaźń oraz Kombinatu Koksochemicznego Zabrze, do 4,6 mln ton rocznie w 2018 roku.

Wybrane inwestycje w Lubelskim Węglu Bogdanka

W latach 2012-2015 LW Bogdanka planuje realizować zarówno inwestycje rozwojowe, związane z rozbudową Pola Stefanów, jak również inwestycje odtworzeniowe, dotyczące infrastruktury kopalni w obrębie pól wydobywczych Bogdanka i Nadrybie, a także inwestycje dotyczące ochrony środowiska.

W przypadku sprywatyzowanego Lubelskiego Węgla Bogdanka realizacja inwestycji w 2011 roku wyniosła 690,53 mln zł, a na 2012 rok wielkość ta planowana jest w wysokości 719,33 mln zł. Efektem realizacji wieloletniego programu inwestycyjnego związanego z rozbudową Pola Stefanów będzie osiągnięcie docelowych mocy produkcyjnych - ok. 11,5 mln ton węgla rocznie - w 2014 roku.

Podstawowym celem inwestycji rozwojowych w spółce w latach 2012-2015 będzie zakończenie rozpoczętych zadań zmierzających do podwojenia wydobycia w 2014 roku.

Od roku 2013 rozbudowany Zakład Przeróbki Mechanicznej Węgla osiągnie zdolność przeróbczą na poziomie 2400 ton na dobę, co pozwoli na zwiększenie wydobycia z pola Stefanów tak, aby od 2014 roku osiągnąć zdolności produkcyjne na poziomie ok. 11,5 mln ton węgla rocznie.

Kontynuowane będzie drążenie wyrobisk przyścianowych dla uruchomienia kolejnych ścian wydobywczych w polu Stefanów.

W latach 2013-2015 realizowana będzie również rozbudowa składowiska węgla, a także inwestycja budowy centralnego systemu klimatyzacji w części podziemnej kopalni w obrębie Pola Bogdanka. Ponadto planuje się wprowadzenie zintegrowanego systemu zarządzania produkcją.

Inwestycje odtworzeniowe będą prowadzone na poziomie niezbędnym dla utrzymania poziomu frontu eksploatacyjnego.

Główne prace będą związane z modernizacją układów zasilania energetycznego kopalni - stacji 110 kV i rozdzielń 6 kV.

W zakresie zakupu maszyn i urządzeń w latach 2013-2015 planuje się zakup kolejnych kompleksów ścianowych (zarówno strugowych, jak i kombajnowych).

Dane ze spółek węglowych zebrał i opracował: JERZY DUDAŁA
Dr Jerzy Dudała jest górniczym ekspertem, publicystą miesięcznika Nowy Przemysł i portalu wnp.pl.