Większa redukcja CO2 i więcej OZE

Komisja Europejska zaproponowała nowy, zdecydowanie bardziej restrykcyjny pakiet energetyczno-klimatyczny

Obniżenie emisji gazów cieplarnianych (GHG) o 40 proc. poniżej poziomu z 1990 r., wiążący na całym obszarze Unii Europejskiej cel w dziedzinie produkcji energii ze źródeł odnawialnych, wynoszący co najmniej 27 proc., nowe cele polityki w dziedzinie efektywności energetycznej, nowy system zarządzania oraz zbiór nowych wskaźników w celu zapewnienia konkurencyjności i bezpiecznego systemu energetycznego − to filary nowych ram prawnych UE w zakresie zmian klimatu i energii na 2030 r., przedstawione 22 stycznia br. przez Komisję Europejską.

Komisja Europejska zapewnia, że jej propozycje są poparte szczegółową analizą dotyczącą cen i kosztów energii. Ramy prawne już na 2030 r. mają zapewnić inwestorom pewność prawną i skoordynowane podejście państw członkowskich, prowadzące do opracowania nowych technologii. Ramy te wspierają stały postęp w przechodzeniu na gospodarkę niskoemisyjną oraz tworzeniu konkurencyjnego i bezpiecznego systemu energetycznego, zapewniającego energię po przystępnych cenach dla wszystkich konsumentów, zwiększającego bezpieczeństwo dostaw energii dla UE, zmniejszającego naszą zależność od importu energii i tworzącego nowe możliwości wzrostu i miejsc pracy, z uwzględnieniem potencjalnego wpływu cen w perspektywie długoterminowej.

Najważniejsze elementy ram polityki na 2030 r. określone przez Komisję Europejską wyglądają następująco:

Wiążący cel w zakresie ograniczenia emisji gazów cieplarnianych

Centralny element polityki UE w zakresie energii i klimatu na 2030 r. - 40 proc. redukcja emisji poniżej poziomu z 1990 r. zostanie osiągnięta wyłącznie za pomocą środków wewnętrznych. Roczna redukcja mieszcząca się w „pułapie” dotyczącym emisji w sektorach objętych EU ETS zwiększy się z 1,74 proc. obecnie do 2,2 proc. po 2020 r. Emisje z sektorów nieobjętych EU ETS powinny zostać ograniczone o 30 proc. poniżej poziomu z 2005 r., a działania te będą rozdzielone równomiernie pomiędzy państwa członkowskie. Komisja wzywa Radę i Parlament Europejski do uzgodnienia do końca 2014 r. zobowiązania do 40 proc. redukcji, jakie UE powinna podjąć na początku 2015 r. w ramach międzynarodowych negocjacji w sprawie nowej umowy dotyczącej klimatu, które powinny zakończyć się w Paryżu pod koniec 2015 r.

Cel dotyczący energii ze źródeł odnawialnych obowiązujący na całym obszarze EU

Energia odnawialna odegra główną rolę w przejściu na konkurencyjny, bezpieczny i trwały system energii. Wzorowany na bardziej zorientowanym na rynek podejściu dotyczącym tworzenia warunków dla powstających technologii, cel dotyczący energii ze źródeł odnawialnych obowiązujący na całym obszarze UE i kształtujący się na poziomie co najmniej 27 proc. w 2030 r. przyniesie znaczne korzyści w zakresie sald handlowych dotyczących energii w oparciu o lokalne źródła energii, zatrudnienie i wzrost gospodarczy. Cel dotyczący energii ze źródeł odnawialnych obowiązujący na całym obszarze UE jest niezbędny do prowadzenia dalszych inwestycji w tym sektorze. Jednak nie zostanie on narzucony w formie celów krajowych za pośrednictwem przepisów UE. Pozostawiono państwom członkowskim swobodę w zakresie przekształcenia systemu energetycznego w sposób najlepiej dostosowany do krajowych preferencji i okoliczności. Osiągnięcie powyższego celu będzie zapewnione poprzez nowy system zarządzania oparty na krajowych planach energetycznych (patrz niżej).

Efektywność energetyczna

Udoskonalona efektywność energetyczna przyczyni się do realizacji wszystkich celów polityki UE w zakresie energii − bez niej przejście do konkurencyjnego, bezpiecznego i trwałego systemu energii nie jest możliwe. Rola efektywności energetycznej w ramach opracowanych na 2030 r. będzie w dalszym ciągu rozważana w trakcie przeglądu dyrektywy w sprawie efektywności energetycznej, który ma zostać ukończony pod koniec tego roku. Komisja rozważy ewentualną potrzebę zmian w dyrektywie po dokonaniu przeglądu. W krajowych planach energetycznych państw członkowskich należy również uwzględnić efektywność energetyczną.

Reforma systemu handlu emisjami

Komisja proponuje ustanowić rezerwę stabilności rynkowej na początku kolejnego okresu handlu przydziałami w 2021 r. Rezerwa miałaby rozwiązać problem nadwyżki uprawnień do emisji, która powstała w ostatnich latach i jednocześnie podnieść odporność systemu na poważne zaburzenia poprzez automatyczne dostosowanie podaży uprawnień, które mają być sprzedane na aukcji. Utworzenie takiej rezerwy — oprócz niedawno uzgodnionego opóźnienia w drodze sprzedaży aukcyjnej przydziałów o wartości 900 mln do 2019-2020 r. („opóźnienie sprzedaży”) — jest wspierane przez szerokie spektrum zainteresowanych stron. Zgodnie z dziś zaproponowanym prawodawstwem rezerwa będzie funkcjonować wyłącznie na podstawie uprzednio określonych zasad, które nie pozostawiają żadnej swobody Komisji ani państwom członkowskim w ich wdrażaniu.

Konkurencyjna, bezpieczna energia po przystępnych cenach

Komisja proponuje zestaw kluczowych wskaźników w celu oceny dokonywanych postępów oraz w charakterze podstawy dla potencjalnej polityki. Wskaźniki te dotyczą na przykład zróżnicowania w cenach energii między głównymi partnerami handlowymi, dywersyfikacji dostaw i korzystania z lokalnych źródeł energii, jak również zdolności połączeń wzajemnych między państwami członkowskimi. Realizowana w oparciu o te wskaźniki polityka zapewni w perspektywie 2030 r. konkurencyjny i bezpieczny system energii, który będzie nadal opierać się na integracji rynku, dywersyfikacji dostaw, wzmocnieniu konkurencji, rozwoju lokalnych źródeł energii, a także na wsparciu badań, rozwoju i innowacji.

Nowy system zarządzania

W ramach na 2030 r. przedstawiono nowy system zarządzania w oparciu o krajowe plany na rzecz konkurencyjnej, bezpiecznej i trwałej energii. Plany te zostaną przygotowane w oparciu o przyszłe wytyczne Komisji przez państwa członkowskie w ramach wspólnego podejścia, które zapewni większą pewność inwestorom i większą przejrzystość, a także poprawi spójność, koordynację i nadzór UE. Interaktywna współpraca między Komisją a państwami członkowskimi sprawi, że plany będą wystarczająco ambitne, a także spójne i zgodne w czasie.

Do komunikatu określającego ramy na 2030 r. dołączono sprawozdanie w sprawie cen energii i kosztów, które ocenia kluczowe czynniki i porównuje ceny UE z cenami jej głównych partnerów handlowych. Ceny energii wzrosły w prawie każdym państwie członkowskim od 2008 r., głównie z powodu podatków i opłat, ale także ze względu na wyższe koszty sieci. Porównanie z partnerami międzynarodowymi, w szczególności z cenami gazu w USA, podkreśla rosnące zróżnicowanie cen, które mogłoby osłabić konkurencyjność Europy, w szczególności dla energochłonnych sektorów przemysłu. Niemniej jednak rosnące ceny energii mogą być częściowo złagodzone poprzez racjonalną politykę w dziedzinie klimatu i energii, konkurencyjne rynki energii i udoskonalone środki efektywności energetycznej, takie jak stosowanie bardziej energooszczędnych produktów. Działania europejskiego przemysłu na rzecz efektywności energetycznej należy rozwinąć bardziej, uwzględniając ograniczenia fizyczne, jako że konkurencja działa w ten sam sposób a przemysł europejski decyduje się inwestować poza granicami UE aby zbliżyć się do rozwijających się rynków. Ustalenia te stanowią podstawę ram na rok 2030.

Opr.: DC