Najnowsze osiągnięcia w dziedzinie środków smarnych i eksploatacyjnych - podsumowanie konferencji

Tribologiczne aspekty badań i eksploatacji maszyn i urządzeń stosowanych w przemyśle były przedmiotem referatów i dyskusji konferencji: ,,Teoretyczne i praktyczne aspekty stosowania środków smarnych i eksploatacyjnych w przemyśle". Spotkanie zorganizowane przez Centrum Badań i Dozoru Górnictwa Podziemnego już po raz jedenasty, tradycyjnie zgromadziło przedstawicieli jednostek naukowych, zakładów przemysłowych, laboratoriów badawczych, zajmujących się tą problematyką.

Inżynieria smarowania, kultura smarowania, filozofia smarowania to dziedziny związane z produkcją i stosowaniem środków smarnych i eksploatacyjnych, których intensywny rozwój możemy w Polsce obserwować od ponad dwóch dekad. Skład, właściwości fizykochemiczne, warunki eksploatacji  czy odpowiedni dobór smarów, olejów i innych materiałów smarnych mają istotny wpływ na efektywne -pod względem technicznym i ekonomicznym - działanie urządzeń, w których są wykorzystywane. Stąd wśród tematów omawianych w trakcie konferencji znalazły się między innymi kwestie dotyczące funkcji olejów obróbkowych, dodatków uszlachetniających, palności olejów i smarów.

Szczególnym obszarem zainteresowania, stanowiącym doskonały punkt odniesienia dla innych branż przemysłowych, było górnictwo. W tym zakresie przedstawiono najnowsze osiągnięcia i doświadczenia produkcyjne, eksploatacyjne i badawcze obejmujące liny górniczych wyciągów szybowych czy przekładni górniczych przenośników transportowych.

Bezpieczeństwo transportu linowego w górnictwie wymaga stosowania nowoczesnych smarów w produkcji i eksploatacji lin nośnych – mówiła Ewa Kania z Centrum Badań i Dozoru Górnictwa Podziemnego. – Bezpośredni wpływ na trwałość zmęczeniową lin mają naprężenia zastępcze działające w najbardziej obciążonych drutach oraz zakresy zmian naprężeń w czasie przeginania liny. Badania potwierdziły, że smarowanie liny obniżyło wartości naprężeń pochodzących od przeginania o około dwadzieścia procent.

Smary mają istotne znaczenie profilaktyczne chroniąc liny przed korozją. E. Kania zwróciła uwagę na jeszcze inne aspekty związane ze stosowaniem właściwych środków smarnych podczas eksploatacji lin stalowych takie jak: przedłużenie żywotności lin, zmniejszenie tarcia i korozji ciernej między drutami, zmniejszenie tarcia między włóknami rdzenia, zapobieganie gromadzenia wilgoci, ochrona przed rozkładem mikrobiologicznym w przypadku rdzenia naturalnego.

Dbałość o jakość i regularne kontrole stanu używanych środków smarnych i eksploatacyjnych przekładają się na korzyści techniczne i ekonomiczne, co podkreślają zgodnie znawcy tematu. Zdaniem profesora Horsta Gondka z Wyższej Szkoły Górniczej Uniwersytetu Technicznego w Ostrawie dzięki tym działaniom można osiągnąć między innym: wydłużenie żywotności systemów hydraulicznych i smarowania, wydłużenie żywotności środka smarnego i eksploatacyjnego, zmniejszenie strat czasu produkcji, zmniejszenie kosztów utrzymania ruchu, rozwiązanie aspektów ekologicznych związanych z wymianą i likwidacją zużytego środka.

Każda maszyna musi zostać wymyślona, skonstruowana, dobrana i następnie eksploatowana - stwierdził prof. Gondek. - Etap eksploatacji jest nie tylko najdłuższym, lecz również najważniejszym etapem życia maszyn ponieważ dopiero w tym okresie wytwarza wartości. A nieodłącznym elementem eksploatacji maszyn jest właśnie smarowanie.

Problematyka produkcji, stosowania oraz badania środków smarnych i eksploatacyjnych została szerzej omówiona w tekstach referatów prezentowanych podczas konferencji „Teoretyczne i praktyczne aspekty stosowania środków smarnych i eksploatacyjnych w przemyśle”, które dostępne są w Ośrodka Kształcenia i Doskonalenia Kadr CBiDGP (www.okidk.cbidgp.pl; www.cbidgp.pl)                 

Publikacja: 26/04/2017