Rozmowa z ANDRZEJEM PILOTEM, prezesem Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach

❚ Samorząd województwa śląskiego przyjął uchwałę antysmogową. Jak pan ocenia  ten fakt?

❚  Przyjęta  przez  Sejmik  Województwa Śląskiego uchwała antysmogowa jest jednym z ważniejszych kroków spośród podejmowanych w trosce o stan powietrza w regionie. Cieszę się, że jako Fundusz jesteśmy aktywnym uczestnikiem szerokich działań mających wpływ na zmniejszenie szczególnie szkodliwej niskiej emisji. Już w ub.r. uruchomiliśmy pilotażowy program pozwalający dofinansowywać wymianę pieców dla osób fizycznych. Kwota 4,2 mln zł została przeznaczona na likwidację 750 starych kotłów lub pieców o niewielkiej sprawności, opalanych węglem niskiej jakości. Rezultatem tych zabiegów modernizacyjnych jest realny efekt dla środowiska – zmniejszenie emisji szkodliwych substancji. W br. również uruchamiamy program SMOG STOP i już od 15 maja rozpoczynamy przyjmowanie wniosków, przeznaczając podobną kwotę na ten cel. Jeżeli tylko nasze konkretne działania zostaną wsparte decyzjami na poziomie rządu i znajdą się na ten cel dodatkowe środki, to w ciągu kilku najbliższych lat możemy spodziewać się całościowego rozprawienia się ze szkodliwą, niską emisją.

❚  Nie obawia się Pan, że zmiany w ustawie Prawo ochrony środowiska mogą zablokować walkę ze smogiem?

❚  Smog nie ma barw politycznych i  bez względu na to, kto będzie zarządzał Funduszem w najbliższym czasie, będzie musiał zmierzyć się z tym  wyzwaniem. Tutaj nie  ma innej drogi, jak stopniowa likwidacja nieefektywnych pieców węglowych oraz wyeliminowanie z rynku paliw, które nie spełniają norm  i  powodują  największe spustoszenie w środowisku. Węgiel jest naszym podstawowym źródłem ogrzewania dla mieszkańców i wszelkie działania powinny być ukierunkowane na  efektywne wykorzystanie tego  źródła ciepła.

❚ Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach ogłasza  Program  SMOG  STOP.  O udzielenie dofinansowania w formie dotacji będą mogły się ubiegać osoby fizyczne będące właścicielami lub współwłaścicielami jednorodzinnego budynku mieszkalnego. Jakiego typu zadania będą dofinansowywane?

❚  Program SMOG STOP jest kontynuacją ubiegłorocznych działań zmierzających do likwidacji niskiej emisji. Wtedy  przyjęliśmy 1546 wniosków na wymianę źródeł ciepła opalanych paliwem stałym o niskich parametrach. Spodziewamy się podobnego zainteresowania mieszkańców. Dofinansowaniem objęta będzie wymiana, modernizacja lub budowa wewnętrznych instalacji centralnego ogrzewania, wymian źródeł ciepła przeznaczonych do ogrzewania pomieszczeń na bardziej efektywne, a tym samym emitujące do atmosfery mniej szkodliwych substancji. Do dofinansowania kwalifikować będą się kotły opalane paliwem stałym z załadunkiem automatycznym, kotły opalane biomasą spełniające wymogi 5 klasy norm.

❚ Zainteresowanie społeczeństwa wymianą kotłów jest z pewnością przejawem wzrostu świadomości ekologicznej i przejawem odpowiedzialności za stan powietrza. Czy Fundusz będzie intensyfikował działalność edukacyjną w tym zakresie?

❚  Konieczne są działania na wielu  płaszczyznach. Z jednej strony edukacja, propagowanie wiedzy wśród najmłodszych, utrwalanie właściwych nawyków i wrażliwości na stan powietrza i całego środowiska naturalnego. I takie działania Fundusz prowadzi od wielu lat. Kolejnym elementem są programy i akcje informacyjne. W tym pomagają nam – jak widać z dobrym skutkiem – media regionalne. Szereg publikacji prasowych, programów radiowych i telewizyjnych, obecność w przestrzeni wirtualnej służy przekazywaniu ważnych informacji i utrwalaniu wśród odbiorców przekonania, że wspólnie możemy zadbać o jakość powietrza.

❚ Piekary Śląskie starają się o ogromne pieniądze pochodzące ze środków unijnych na kompleksową termomodernizację i podłączenie do sieci centralnego ogrzewania budynków Osiedla Wieczorka. To dobry przykład dla innych gmin. Będzie Pan zachęcał inne samorządy do podejmowania podobnych wyzwań?

❚  W   każdym przypadku aktywność, a szczególnie samorządów, w pozyskiwaniu środków na działania proekologiczne zasługuje na uznanie i docenienie. W samorządach mamy sprawdzonych partnerów do działania. Katowicki Fundusz jako pierwsza instytucja w kraju od 2002 r. wspiera wdrażanie Programów Ograniczenia Niskiej Emisji, w ramach których gminy mogą ubiegać się o dofinansowanie na szeroko rozumiane zadania ograniczające niską emisję. Gminy pośredniczą pomiędzy Funduszem, a mieszkańcami. I sprawdzają się w tej roli bardzo dobrze. W ramach kompleksowej likwidacji niskiej emisji w ubiegłorocznym konkursie na wspieranie efektywności energetycznej w budynkach mieszkalnych Piekary Śląskie złożyły 76 wniosków na 112. Wartość projektów opiewała na ponad 80 mln zł. Głównym kierunkiem działań była likwidacja niskiej emisji oraz poprawa komfortu zaopatrzenia w ciepło mieszkańców.

❚ Ostatnio głośno było o balonie, który sfinansował WFOŚiGW dla Uniwersytetu Śląskiego. Czy jest to zapowiedź zacieśnienia współpracy z instytucjami naukowymi?

❚  Od  wielu już lat Fundusz aktywnie wspiera  placówki  naukowe i  badawcze. Na przestrzeni lat Uniwersytet Śląski został wsparty kwotą blisko 7 mln zł na rozwinięcie bazy dydaktyczno-naukowej i zakup sprzętu specjalistycznego. Balon wraz ze sprzętem badawczym będzie mógł wykonywać szczegółowe pomiary powietrza z wysokości, a przede wszystkim będzie stanowił doskonałą bazę do szkolenia specjalistów. Wśród sprawdzonych partnerów Funduszu znajdują się także: Główny Instytut Górnictwa czy Polska Izba Ekologii, instytucje prowadzące badania i mające swój duży wkład w dbałość o ochronę środowiska w regionie.

Rozmawiał: Kajetan Berezowski
Publicysta tygodnika Trybuna Górnicza
i portalu górniczego nettg.pl

Dofinansowano ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Treści zawarte w publikacji nie stanowią oficjalnego stanowiska organów Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.