Ważne zmiany własnościowe w polskim górnictwie i energetyce

Rok 2023 r. to okres dużych zmian w strukturze właścicielskiej polskiego górnictwa węglowego i energetyki. Zmiany dotyczą m.in. Tauron Wydobycie oraz elektrowni węglowych należących do grup Enea, Energa, PGE i Tauron.

Dosięgły one już Tauron Wydobycie. Z dniem 31 grudnia 2022 r. doszło do przeniesienia prawa własności akcji spółki Tauron Wydobycie z Tauron Polska Energia na Skarb Państwa. Przypomnijmy, że w skład Tauron Wydobycie wchodzą zakłady górnicze Sobieski, Janina i Brzeszcze.

Trzy kopalnie za 1 złotówkę

Ta transakcja to efekt podpisanej 21 października 2022 r. warunkowej umowy, którą Tauron Polska Energia zawarł z Ministerstwem Aktywów Państwowych na sprzedaży 100 proc. akcji spółki Tauron Wydobycie. Cena zbycia wyniosła 1 zł i uwzględnia długoterminowe projekcje finansowe obejmujące lata 2022-2049. Została ustalona w następstwie wyceny akcji spółki wydobywczej przez zewnętrzny, niezależny podmiot doradczy. Na razie spółka ma funkcjonować pod nazwą Tauron Wydobycie, ale jest zgoda na używanie tej nazwy tylko przez rok. Później nazwa spółki zostanie zmieniona. Wśród propozycji nowej nazwy, jest stara nazwa Południowy Koncern Węglowy, który powstał w 2005 r. W skład Południowego Koncernu Węglowego wchodziły kopalnie Sobieski i Janina, a potem, gdy grupa funkcjonowała już jako Tauron Wydobycie, dołączyła do niego kopalnia Brzeszcze, kupiona również za złotówkę. Tauron Wydobycie ma samodzielnie funkcjonować na rynku i nie ma planów, żeby połączyć go z Polską Grupą Górniczą (PGG). Pogłoski o możliwości takiej fuzji pojawiały się w środowisku górniczym. Tauron nie podał jeszcze wyników za cały 2022 r. Będą w nich uwzględnione także wyniki Tauron Wydobycie. Na razie możemy posiłkować się tylko wynikami za pierwsze dziewięć miesięcy 2022 r. Produkcja węgla handlowego w trzech pierwszych kwartałach 2022 r. w Tauronie Wydobycie wyniosła 3,4 mln ton i była o 8 proc. niższa w stosunku do analogicznego okresu 2021 r., kiedy wyniosła 3,7 mln ton. Wolumen sprzedaży węgla był w tym samym czasie niższy o 13 proc. i wyniósł 3,47 mln ton, wobec 3,99 mln ton rok wcześniej. W trzecim kwartale trzy kopalnie Taurona Wydobycie wydobyły tylko ok. 0,7 mln ton węgla. Dla porównania – w trzecim kwartale 2021 r. wydobyły one 1 mln ton. W okresie pierwszych trzech kwartałów przychody Taurona Wydobycie wyniosły 1,63 miliarda złotych, podczas gdy rok wcześniej były na poziomie 990 mln zł. Zysk EBITDA wyniósł 271 mln zł (rok wcześniej była strata 174 mln zł), a zysk operacyjny za trzy kwartały 2022 r. wyniósł 57 mln zł (rok wcześniej była strata 460 mln zł). Na inwestycje w Tauronie Wydobycie w okresie trzech kwartałów 2022 r. wydano 311 mln zł (z czego 144 mln tylko w trzecim kwartale). Najwięcej przeznaczono na przygotowanie produkcji (241 mln zł), zadania modernizacyjno-odtworzeniowe (58 mln zł) i budowę szybu Grzegorz w ZG Sobieski (8 mln zł).

Powstanie nowy gigant na polskim rynku energii

Inną, na razie planowaną zmianą, jest powstanie Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego (NABE). Agencja ma powstać na fundamencie PGE Górnictwa i Energetyki Konwencjonalnej (PGE GiEK). To jedna z największych spółek z grupy PGE, należą do niej m.in. elektrownie węglowe Bełchatów, Turów, Opole, Rybnik i Dolna Odra oraz kopalnie węgla brunatnego Bełchatów i Turów. Założono, że najpierw Skarb Państwa zakupi elektrownie węglowe wydzielone z grup Enea, Energa i Tauron a następnie podwyższy kapitał w spółce PGE GiEK i wniesie aportem akcje lub udziały Taurona Wytwarzanie, Enei Wytwarzanie, Enei Połaniec oraz Energi Elektrowni Ostrołęka. Potem powstanie holding. NABE początkowo miało się wyłonić do końca 2022 r., ale termin przesunięto do końca pierwszego kwartału 2023 r. Agencja ma rozpocząć działalność od 1 kwietnia 2023 r. Ma to być spółka ze 100 proc. udziałem Skarbu Państwa. Będzie to największy wytwórca energii elektrycznej w Polsce, z ok. 50 proc. udziałem w segmencie wytwarzania energii, zatrudniający nieco ponad 30 tys. pracowników. Powstanie NABE ma uwolnić grupy energetyczne od węglowych aktywów i ma im ułatwić pozyskanie pieniędzy na inwestycje m.in. w dystrybucję energii oraz odnawialne źródła energii. Wiele instytucji finansowych nie chce finansować grup energetycznych, które produkują energię z węgla.

Dariusz Ciepiela

Autor jest dziennikarzem portalu WNP.PL i magazynu Nowy Przemysł