|
Niemieckie pisma górnicze od lat odczuwają skutki malejącego znaczenia branż zajmujących się wydobywaniem surowców kopalnych. Widocznymi objawami tej tendencji są: malejąca liczba tytułów, kurcząca się prenumerata, redukcja nakładów, względnie ograniczona częstotliwość emisji. Z uwagi na aktualny stan polsko-niemieckiej współpracy w obszarze górnictwa zasadna wydaje się prezentacja stanu prasy specjalistycznej zachodniego sąsiada z uwypukleniem określonych doświadczeń i postrzeganych możliwości transferu informacji.
Na pierwszym miejscu wypada wymienić miesięcznik
„GLÜCKAUF“
– pismo przed laty docierające do prawie wszystkich polskich zakładów górniczych – obecnie prenumerowane jedynie przez biblioteki instytucji naukowo-badawczych i wyższe uczelnie. Co dwa lata przypomina się polskim fachowcom poprzez uczestnictwo w Międzynarodowych Targach Górnictwa, Energetyki, Metalurgii i Chemii w Katowicach, gdzie bezpłatnie oferowany jest specjalny numer z polskojęzycznymi streszczeniami artykułów. „Glückauf” jest pismem naukowo-technicznym zajmującym się wieloaspektową problematyką górnictwa, gospodarki surowcowej i energetyki ze szczególnym uwzględnieniem górnictwa węgla kamiennego. Rok 2004 jest 140 w dziejach tego czasopisma. Aktualny nakład wynosi 3200 egzemplarzy. Poza granice Niemiec kieruje się 1050 egzemplarzy, w tym do Europy Zachodniej – 50, Europy Wschodniej – 977, Ameryki Północnej – 11, Azji – 12 egzemplarzy. Obecność pisma na rynkach perspektywicznych podkreślana jest emisją specjalnych mutacji mianowicie „Russisch-Glückauf“, „Chinesisch -Glückauf“ oraz „Glückauf mining reporter“. Rosyjskojęzyczna mutacja emitowana jest od 1961 roku z okazji tradycyjnych wystaw względnie targów organizowanych na terenie Rosji oraz Ukrainy. Na rok 2004 zaplanowano dwa wydania: w czerwcu – na czas wystawy w Nowokuźniecku oraz we wrześniu – z okazji wystawy górniczej w Doniecku. Nakład poszczególnych wydań rosyjskojęzycznych sięga 2500 egzemplarzy rozprowadzanych następująco: Federacja Rosyjska – 1280 egzemplarzy, Ukraina – 560, Kazachstan – 80, Uzbekistan – 40, Estonia – 22, Gruzja –18. Chińskie wydanie ukazuje się raz w roku od prawie dwudziestu lat; publikowane informacje ukierunkowane są na potrzeby potencjalnych odbiorców niemieckich maszyn i urządzeń górniczych. W języku angielskim drukowane jest pismo „Glückauf mining reporter“ z przeznaczeniem dla menedżerów górniczych Australii, Ameryki i Południowej Afryki. W celu rozpowszechnienia prac naukowo-badawczych wydawany jest – od 1940 roku – kwartalnik „Glückauf Forschungshefte“.
Wymienione czasopisma emitowane są przez wydawnictwo Verlag Glückauf GmbH, Essen, skrót VGE z adresem: D-45219 Essen, Montebruchstr. 2; telefon: 0049 / 2054 / 924-0; fax – () / 924-119; e-mail: info@vge.de
Wydawnictwo VGE firmuje ponadto następujące tytuły: „Geotechnik”, „Felsbau” (Górnictwo skalne – sześć edycji w ciągu roku, w tym trzy w języku angielskim), „Jahrbuch der europäischen Energie - und Rohstoffwirtschaft” (Rocznik europejskiej gospodarki energetyczno-surowcowej) oraz corocznie emitowane poradniki dla inżynierów „Bergingenieure / Mining Engineers” i „Tunnelbau” (Budownictwo tunelowe).
Periodyki wydawnictwa Glückauf otwarte są dla polskich autorów i przedsiębiorstw; oferują wsparcie przy adaptacji materiałów do wymogów publikacji niemieckojęzycznej. Oczekuje się zwiększonego napływu opracowań z Polski. W roku 2003 w miesięczniku „Glückauf“ ukazały się trzy publikacje autorów polskich; pismo „Glückauf Forschungshefte“ wydrukowało opracowania naukowców Politechniki Sląskiej. W tym miejscu godzi się podkreślić, iż miesięcznik „Glückauf“, poza drukiem płatnych ogłoszeń i adresów internetowych, oferuje nieodpłatną publikację krótkich informacji firmowych (Kurzinformation) o wdrożeniu, na przykład, nowych typów maszyn i urządzeń względnie innowacyjnych technologii. Z tej korzystnej oferty skorzystały dotąd jedynie dwie polskie firmy – Wytwórnia Lin Stalowo-Gumowych SAG w Katowicach oraz Zabrzańskie Zakłady Mechaniczne S.A. W planach wydawnictwa ujęto opracowanie kolejnej edycji poradnika „Bergingenieure” z szerokim uwzględnieniem problematyki górnictwa polskiego. Liczy się przy tym na stosowne wsparcie ze strony polskich instytucji względnie organizacji.
Kolejnym miesięcznikiem o szerokim kręgu oddziaływania jest
„BERGBAU”
oficjalny organ niemieckiego stowarzyszenia inżynierów górniczych (Ring Deutscher Bergingenieure, w skrócie RDB) o nakładzie 11.000 egzemplarzy. Program wydawniczy tego pisma cechuje relatywna równomierność rozłożenia akcentów z określonym uwypukleniem problematyki górnictwa węgla brunatnego. Poza notatkami o aktualnościach oraz artykułami o historii i teraźniejszości górnictwa w skali światowej, obszerną część poszczególnych numerów zajmują sprawozdania z działalności oddziałów stowarzyszenia RDB, obejmujące głównie opisy wycieczek techniczno-turystycznych, w tym również opisy wycieczek do Polski. Prenumerata czasopisma dla członków RDB pokrywana jest ze składek. W wolnej sprzedaży cena pojedynczego numeru wynosi 5 euro. Opracowania autorów polskich są rzadkością; mimo przychylności redakcji. W ostatnim roczniku „Bergbau” znaleźć można jedynie dwa artykuły, mianowicie – prof. Krystiana Probierza o pobycie delegacji Politechniki Śląskiej na terenie Niemiec (Nr 1/2003) oraz prof. Bronisława Barchańskiego z AGH, na temat aktualnej sytuacji górnictwa polskiego (Nr 6/2003).
Adres redakcji: D-45128 Essen, Juliusstr. 9, telefon: 0049 / 201 / 22 89 97; fax: () / 23 45 78; e-mail: bergbau@rdb-ev.de.
„DER ANSCHNITT”
jest pismem prezentującym problematykę sztuki i kultury górniczej w aspekcie historycznym. Ukazuje się sześć razy w roku. Zespół redakcyjny łączą silne więzi z muzeum górniczym (Deutsches Bergbau-Museum) w Bochum. Tematem artykułów są również wydarzenia historyczne, osoby i obiekty o charakterze pomników kultury przemysłowej związane z dziejami zagłębi górniczych na ziemiach polskich. Szczególnie interesujący jest podwójny numer 2-4 z roku 2002, zawierające wyczerpujące artykuły na temat polskich sztolni zabytkowych – Lisiej, Głównej Dziedzicznej i Czarnego Pstrąga – opracowane przez polskich i niemieckich ekspertów zajmujących się tą tematyką.
Pismo
„ERZMETALL”
jest organem stowarzyszenia inżynierów branż górniczo-hutniczych metali nieżelaznych ( nazwa oryginalna: Gesellschaft für Bergbau, Metallurgie, Rohstoff- und Umwelttechnik, skrót GDMB). Stowarzyszenie to współpracuje z odpowiednimi polskimi środowiskami naukowo-technicznymi. Bazą naukową pisma jest politechnika w Clausthal-Zellerfeld.
Wydawanie pism firmowych o charakterze informacyjnym zalicza się do elementarnych funkcji zarządzanie w przedsiębiorstwach o charakterze koncernów z odpowiednio dużymi stanami zatrudnienia. Celem tych mediów jest prezentowanie na zewnątrz pozytywnych aspektów działalności przedsiębiorstwa oraz kształtowanie określonej świadomości pracowników. Na przykład, w koncernie RAG wydawanych jest szereg pism spełniających powyższe funkcje celu. I tak, na szczeblu zarządu koncernu emitowany jest kwartalnik
„RAG – DAS MAGAZIN”
prezentujący ogólne informacje mające raczej luźny związek z obszarem działalności przedsiębiorstwa; pośrednio wskazuje na postępującą restrukturyzację niemieckich zagłębi węglowych – co czytelnikom uwidocznić ma społecznie użyteczne skutki realizowanych przekształceń strukturalnych. Wspomnieć w tym miejscu można coroczne sprawozdania wiodących koncernów energetycznych, których celem – poza publikacją bilansu – jest prezentacja osiągnięć wszelkiego typu, od innowacji technologicznych po techniki ochrony środowiska naturalnego. Sprawozdania te – sporządzane również w języku angielskim – przesyłane są nieodpłatnie wszystkim zainteresowanym.
Na poziomie „córek” RAG – między innymi w spółce Deutsche Steinkohle AG (DSK) wydawane są odpowiednio wyspecjalizowane miesięczniki – w przypadku DSK –
„STEINKOHLE”,
bogato ilustrowane kolorowe pismo, dostarczane nieodpłatnie członkom załogi. Specyficzne problemy poszczególnych zagłębi omawiane są na łamach czterokartkowych wkładek. W numerze 4/2004 „Steinkohle” omawiane są między innymi: sytuacja na światowym rynku węgla i koksu, wyniki badań ankietowych przeprowadzonych we wszystkich zgrupowaniach RAG, decyzje zarządu, zmiany personalne na stanowiskach kierowniczych, osiągnięcia w zakresie drążenia wyrobisk, sprawy pracownicze o różnorodnym charakterze – od ofert szkoleniowych względnie opisu pomyślnych startów w nowych zawodach po informacje na temat sportu, rekreacji, turystyki i kultury. W poprzednim numerze zawarte były wyczerpujące informacje na temat wybudowanej przez RAG elektrowni Iskederun w Turcji (tamże imponująca pływająca stacja przeładunkowa zbudowana przez Stocznię Gdańską), dalej informacje o przejęciu przez RAG koncernu chemicznego Degussa oraz opis ostatniej fazy integracji kopalń w Zagłębiu Saary.
Adres redakcji: D-45128 Essen, Rellinghauser Str. 1; telefon: 0049 / 201 / 177-33 40; fax: () / 177-30 13; e-mail: ragredaktion@rag.de.
Przedsiębiorstwo DSK Anthrazit Ibbenbüren GmbH prowadzące kopalnię poza Zagłębiem Ruhry wydaje własny kolorowy miesięcznik, mianowicie
„ANTHRAZIT AKTUELL”
o formacie A4. Na 16 stronach marcowego wydania umieszczono informacje o efektach pracy zespołów innowacyjnych w oddziale robót przygotowawczych, wynikach współzawodnictwa w zakresie bezpieczeństwa pracy, także o wynikach produkcyjnych oraz zróżnicowane ciekawostki z życia zakładu. Na łamach pisma podawane są również fakty dotyczące rodzin – urodziny, śluby, jubileusze – pracowników i emerytów. „Anthrazit aktuell” prezentuje interesujące odbicie rzeczywistości zakładowej, co tworzy podstawę do ewentualnych porównań.
Adres red.: DSK Anthrazit Ibbenbüren GmbH, D-49477 Ibbenbüren, Osnabrücker Str. 112
W górnictwie solnym wiodącym pismem jest periodyk naukowo-techniczny
„KALI UND STEINSALZ”
(Potas i sól kamienna) będący organem organizacji Kaliverein e.V. z siedzibą w Kassel. Wiodące przedsiębiorstwa tej branży emitują ponadto pisma firmowe, na przykład holding K+S Aktiengesellschaft wydaje nader interesujące „k+s information“.
Szersze omówienie przytoczonych tytułów względnie poszerzenie palety prezentacji wykracza poza ramy niniejszego opracowania. Zakłada się, iż cel publikacji – przegląd tematów w niemieckich pismach górniczych – został zrealizowany. Zainteresowanym oferuje się dostęp do informacji uszczegółowionych oraz pomoc w nawiązywaniu kontaktów.
|
