Ostatnia aktualizacja: 2008-06-30
 
 
 

Nr 5 - 6 (155-156) Maj - Czerwiec 2008 r.

GÓRNICTWO CYNKU I OŁOWIU

CZY RUSZY KOPALNIA „ZAWIERCIE”?
RADNI BLOKUJĄ DEZYCJĘ

Po raz pierwszy kwestia obecności znacznych złóż rud cynku i ołowiu pod Zawierciem i w jego bezpośrednich okolicach pojawiła się w roku 1955. Wtedy to geolodzy wykonali pierwsze odwierty.

Sprawa ewentualnego podjęcia eksploatacji odżywała jeszcze kilka razy; szczególnie żywo w latach 70 i w ciągu ostatniego roku. 

A wszystko to z powodu wyczerpywania się podobnych złóż w rejonie Olkusza, co stawia pod znakiem zapytania dalszy sens istnienia miejscowych kopalń eksploatowanych przez Zakład Górniczo – Hutniczy „Bolesław” S.A. z Bukowna. 

Zasoby zawierciańskich złóż rud cynku i ołowiu zostały ostatecznie rozpoznane i udokumentowane w latach siedemdziesiątych ubiegłego stulecia. Są to następujące złoża: „Zawiercie I” , „Zawiercie II”, „Rodaki - Rokitno Szlacheckie”, „Siewierz”, „Poręba ”, „Gołuchowice” oraz „Marciszów”. 

Biorąc pod uwagę dotychczasowe wyniki badań geologicznych, hydrogeologicznych, rozmieszczenie udokumentowanych złóż oraz możliwości udostępniania i odwadniania przedmiotem zainteresowania ZGH „Bolesław” S.A stało się złoże „Zawiercie I” z elementami złoża „Zawiercie –Wschód”, nazwane na własny użytek złożem Zawiercie. 

Złoże Zawiercie jest aktualnie największym i najbogatszym z niezagospodarowanych złóż cynku i ołowiu w Polsce. Posiada również największą ilość udokumentowanych zasobów geologicznych, które wg stanu na dzień 1 kwietnia 2007r. wynosiły około 27 mln ton rudy o średniej zawartości Zn- 5,5% i Pb - 2,2 %. 

- Złoże Zawiercie zalega na terenie 4 gmin powiatu zawierciańskiego to jest - miasta i gminy Zawiercie, miasta i gminy Łazy, miasta i gminy Ogrodzieniec, miasta Poręba - poinformowała nas Barbara Szotek, samodzielna specjalistka ds. inwestycji z ZGH „Bolesław” SA. 

W ZGH opracowano koncepcję zagospodarowania złóż zawierciańskich i budowy podziemnej kopalni w tym mieście oraz studium opłacalności tego przedsięwzięcia. Dobowe wydobycie wynieść miałoby 5 tysięcy ton, roczne 1,6 mln ton, co pozwoliłoby na czas eksploatacji złoża w ciągu 17 lat. Kopalnia zatrudniłaby 430 osób. Wydobyta ruda miałaby być przewożona do Olkusza. 

- Przewiduje się prowadzenie eksploatacji złóż zawierciańskich systemami stosowanymi obecnie w górnictwie rud cynkowo-ołowiowych. W zależności od miąższości warstw rudy będzie stosowany system filarowo - komorowy lub zabierkowy. 

Ruda z kopalni będzie poddawana wzbogacaniu grawitacyjnemu w cieczach ciężkich z uzyskaniem kamienia dolomitowego mającego zastosowanie w budownictwie ogólnym i budowie dróg. Frakcja tonąca rudy wraz z frakcją drobną po przesiewaniu, transportem kolejowym przewożona będzie do istniejącego Wydziału Przeróbki Mechanicznej ZGH ”Bolesław” S.A. do procesu flotacji –mówi Barbara Szotek. 

Tyle szczegółów technicznych, ale przecież utworzenie kopalni w Zawierciu zależy ostatecznie od decyzji władz. I tu się dopiero zaczęły schody. 

W marcu 2007 roku na forum władz samorządowych gmin powiatu zawierciańskiego przedstawiciele ZGH „Bolesław” S.A. zasygnalizowali, iż zaczynają pracować nad koncepcją udostępnienia i eksploatacji złóż rud cynkowo-ołowiowych z tego obszaru. Deklarowali wówczas przedstawienie wyników swojej pracy a w szczególności rzetelne pokazanie dobrych i złych stron tego przedsięwzięcia, korzyści dla miasta i jego społeczności jak również zagrożeń jakie niewątpliwie mogą powstać przy realizacji takiej inwestycji. 

Jednym z nich jest zaburzenie tzw. relacji wodnych – w wyniku działalności górniczej nastąpić może obniżenie zwierciadła wód podziemnych. Działaniem priorytetowym w planowaniu tego przedsięwzięcia było dla potencjalnego inwestora opracowanie koncepcji zaopatrzenia w wodę pitną Zawiercia i jego okolic na czas budowy kopalni, eksploatacji złóż i po zakończeniu eksploatacji. 

Przygotowano także szereg ekspertyz dotyczących m.in. oddziaływania kopalni „Zawiercie” na środowisko – m.in. wykonała je Polska Akademia Nauk w Krakowie oraz Akademia Górniczo – Hutnicza, również z tego miasta. 

W styczniu 2008 roku dochodzi do przesilenia. ZGH „Bolesław” SA występuje do władz Zawiercia z wniosek o zmianę „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Zawiercie polegającą na dopuszczeniu możliwości prowadzenia wydobycia rud cynku i ołowiu z udokumentowanych złóż tych kopalin na tym terenie’. Wniosek ten był zaopatrzony we wszystkie niezbędne załączniki, dokumenty i ekspertyzy. 

Tymczasem grupa radnych występuje zdecydowanie przeciw tej inwestycji uważając, że grozi ona katastrofą ekologiczną dla miasta będącego „Bramą na Jurę Krakowsko – Częstochowską”. Rada Miasta podejmuje uchwałę przychylającą się do ich opinii. 

- Nie chcemy kopalni w naszym mieście, ponieważ eksploatacja tych złóż może być dla mieszkańców niekorzystna. Powstanie lej depresyjny, który spowoduje obniżenie wód powierzchniowych o około 130 metrów. Nie będzie zgody mieszkańców na budowę kopalni. Inwestycja ta była już mocno oprotestowana w latach 70-tych. Wówczas jej zaniechano. Teraz jest większa świadomość ekologiczna. Od kilku lat w strategii rozwoju miasta stawiamy na turystykę. Zawiercie ma być bramą na Jurę. W okolicy powinny powstawać raczej hotele. Nie sądzę, aby nastąpił powrót do przemysłu i to tak uciążliwego dla społeczeństwa. – twierdzi zawierciański radny Roman Tyszczak, przewodniczący Komisji Gospodarczej RM. Inny, zresztą znany działacz turystyczny Andrzej Stróżecki dodaje, że wydobycie przez kopalnie złóż spowoduje poważny problem dla 70 proc. ujęć wodnych w gminie. 

To nie jedyne argumenty przeciwników rozpoczęcia wydobycia rud cynku i ołowiu pod południowo – zachodnią częścią miasta. 

Oto, co w tej kwestii twierdzi prezydent Zawiercia Mirosław Mazur

- Rada Miejska wyraziła swoje stanowisko w sprawie kopalni rud cynku i ołowiu, podejmując stosowną uchwałę. Z pytaniem, czy jest to ostateczna decyzja należy zwrócić się do radnych Rady Miejskiej. Prezydent miasta wykonuje uchwały podejmowane przez radnych i tak jest również w tym przypadku. Wniosek, jaki wpłynął od ZGH Bukowno dotyczy zmian w studium uwarunkowań i warunków zagospodarowania przestrzennego. W sprawie lokalizacji czy budowy kopalni nie wpłynął do Gminy Zawiercie żaden wniosek. Ekspertyza została przygotowana tylko przez ZGH Bukowno. Gmina Zawiercie żadnych ekspertyz w sprawie kopalni nie opracowywała. Dla władz Zawiercia liczy się stanowisko mieszkańców miasta w kwestii ewentualnego powstania kopalni rud cynku i ołowiu.

Jak stwierdziła rzecznik UM Zawiercie red. Iwona Wiklik – decyzja lokalizacyjna powinna zostać poprzedzona konsultacjami społecznymi i obiektywną kampanią informacyjną. 

I taką właśnie planuje ZGH „Bolesław” SA. Spotkanie z radnymi i mieszkańcami zresztą się już odbyło. - Nasze zainteresowanie spowodowane jest wyczerpaniem dotychczasowych złóż, z których korzystaliśmy – powiedział podczas niego prezes kombinatu Bogusław Ochab. - Koniec eksploatowania ostatniego z nich jest prognozowany na rok 2013. Połowa naszej sprzedaży to czysty cynk, a głównym walorem zakładu jest właśnie własna baza surowcowa. 

Rejon chrzanowski (Zakłady Górnicze „Trzebionka” S.A.) jest już na wyczerpaniu i nie ma perspektyw na dalszy przyrost zasobów, a zakończenie eksploatacji górniczej ma nastąpić do końca 2008 r. W tej sytuacji rejon olkuski pozostaje największym ośrodkiem górnictwa rud cynku i ołowiu w Polsce i stanowi bazę surowcową dla Zakładów Górniczo-Hutniczych „Bolesław” S.A.w Bukownie. Co w takim razie dalej? - Aktualnie wykorzystując rozwiązania światowych firm projektowych pracujemy nad alternatywnym modelem kopalni z zastosowaniem najnowszych technologii udostępniania złoża. Jeżeli wyniki będą atrakcyjne w obszarze technicznych rozwiązań czy efektywności inwestycji czy też ekologii nie wykluczone, że ponownie wystąpimy do władz samorządu terytorialnego powiatu zawierciańskiego – stwierdza Barbara Szotek, specjalista ds. inwestycji z ZGH „Bolesław” S.A. 

Na tym nie koniec – oto na początku tego roku Polska Agencja Prasowa przyniosła wiadomość, że w okolicach sąsiadującego z Zawierciem Myszkowa rozpoczęto poszukiwania złóż wolframu, molibdenu i miedzi…

Zbigniew Al. Wieczorek

Górnicza Izba Przemysłowo - Handlowa; ul. Kościuszki 30; 40-048 Katowice; tel. 032-757-32-39, 032-757-32-52; 032-757-38-21; 0-32-251-35-59