Bank Światowy zatwierdził kredyt wartości 38,2 mln dolarów oraz grant w wysokości 5,4 mln dolarów na sfinansowanie projektu ograniczenia zanieczyszczenia atmosfery, poprzez wzrost wykorzystania źródeł tzw. czystej energii, m.in. źródeł geotermicznych i gazu ziemnego na Podhalu (w Zakopanym i w Nowym Targu).
Jest to jeden z największym na świecie projektów ciepłowniczych, wykorzystujących źródła geotermiczne. Jego łączny koszt wynosi 96,70 mln dolarów. Środki pochodzą z Funduszu Powierniczego GEE, a ponadto finansują go: Unia Europejska, USA, rząd Danii oraz inne instytucje. Nasz rząd gwarantuje spłatę kredytu. Dzięki temu przedsięwzięciu mieszkańcy Podhala będą mogli ogrzewać mieszkania czystą energią ze źródeł geotermalnych. Kiedyś ciepłe źródła wody, znane w Polsce od XII wieku, wykorzystywane były tylko do celów rehabilitacyjno – leczniczych, dopiero w 1993 roku zakończono budowę zakładu geotermalnego w Bańskiej na Podhalu. Przewiduje się tam również wykorzystanie energii geotermalnej dla rolnictwa. Warunki sprzyjające powstawaniu zakładów geotermalnych są również w Bielsku – Białej, Cieszynie, Ustroniu, Skoczowie, Wadowicach i Oświęcimiu.
Energia geotermalna to tylko jedna z możliwości. 25 maja br. w Katowicach, pod honorowym patronatem Ministra Skarbu Państwa, odbyła się konferencja kadry zarządzającej przemysłem, poświęcona odnawialnym źródłom energii. Od drugiej połowy lat 90. cieszą się one coraz większym zainteresowaniem, zarówno przedsiębiorstw jak i potencjalnych inwestorów.
W lipcu 1999 roku Sejm przyjął rezolucję wzywającą Radę Ministrów do opracowania strategii rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce oraz zachęcającą rząd do przygotowania specjalnej ustawy poświęconej w całości energetyce odnawialnej. - Obecnie trwają prace nad realizacją postanowień Sejmu - Grzegorz Wiśniewski, dyrektor Europejskiego Centrum Energii Odnawialnej – Widać to w przygotowywanym przez Ministerstwo Środowiska projekcie „Polityka ekologiczna Polski u progu XXI wieku", gdzie stwierdza się między innymi, że: „rozwój energii odnawialnej w Polsce powinien następować w sposób zharmonizowany z polityką Unii Europejskiej, w której udział odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowo – energetycznym jest kilkakrotnie wyższy niż w naszym kraju, i która zakłada podwojenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii do 2010 roku."
Według opinii specjalistów z warszawskiego „Energeoprojektu" już niedługo ze źródeł odnawialnych będzie pochodzić 6 procent naszej produkcji energii elektrycznej, choć fachowcy z Unii Europejskiej sugerują, że winno to być 8 procent.
World Energy Council (Światowa Rada Energetyczna) prognozuje stały wzrost, a w przyszłości dominującą rolę zasobów odnawialnych. Inne scenariusze, jak chociażby FFEF Stokholm Environmetal Institute, zakładają znacznie większy udział energii ze źródeł odnawialnych w pokryciu zapotrzebowania, nawet około 60 procent w roku 2050 i 100 procent w roku 2100.
Najważniejsza przeszkoda w rozwoju energetyki odnawialnej w Polsce to słaba opłacalność. Ostatnio wykonano analizy dla 15 technologii w tej energetyce, których cechą charakterystyczną są uśrednione parametry ekonomiczne. Tylko 6 z nich jest opłacalnych, czyli „ pozwala na uzyskanie założonej w badaniach minimalnej 18 procentowej wewnętrznej stopy zwrotu nakładów w warunkach rynku komercyjnego." Są to : kolektor słoneczny powietrzny do suszenia płodów rolnych, budowany sposobem gospodarczym; kotły na biopaliwa stałe (słomę i drewno), ręcznie obsługiwane; małe elektrownie wodne, budowane na istniejącym jazie; instalacje wykorzystujące gaz wysypiskowy do produkcji energii elektrycznej oraz niektóre biogazownie, wykorzystujące osad ściekowy do produkcji energii elektrycznej i ciepła.
By wdrożyć pozostałe można skorzystać z kredytu preferencyjnego na inwestycje proekologiczne, zredukowanej stawki podatku VAT. Dyrektor Wiśniewski uważa, że nieefektywne ekonomicznie w typowych warunkach komercyjnych technologie, w przypadku maksymalnego wykorzystania dostępnego w Polsce wsparcia finansowego, mogą liczyć na dalszy rozwój. Fundacja Eko - Fundusz oferuje dla inwestorów publicznych dotacje w wysokości do 50 procent całkowitych kosztów inwestycji. Jeżeli połączy się ją z kredytem preferencyjnym z Banku Ochrony Środowiska i dopłatą z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej to widać praktyczne możliwości realizacji inwestycji w energetyce odnawialnej w Polsce.
Największym, potencjalnym źródłem energii odnawialnych w Polsce jest biomasa, czyli różne produkty roślinne, najczęściej odpadowe lub pochodzenia zwierzęcego. Należy do nich: słoma, trociny, zrębki, drewno specjalnego gatunku wierzby, olej rzepakowy, alkohol etylowy, wytwarzany z gorszych gatunków ziemniaków czy zboża oraz śmieci. Zasoby drewna do wykorzystania energetycznego w Polsce wynoszą około 7,2 mln ton rocznie, co jest równowartością 4 mln ton węgla kamiennego. Pilotowe obiekty energetyczne, wykorzystujące drewno jako paliwo, powstały w Kliniskach koło Szczecina ( 0,8 MW), Rychlikach koło Elbląga ( 3 MW) i Wejcherowie ( 2 MW). Dwa lata temu całkowitą moc instalacji wykorzystujących drewno jako opał w Polsce oceniano na około 600 MW. Obecnie na rynku jest około 20 producentów i importerów oferujących zautomatyzowane instalacje kotłowe opalane odpadami drzewnymi.
Do celów energetycznych może również być wykorzystana słoma, która daje dodatkowe dochody i oszczędności, przede wszystkim gospodarstwom rolnym. W Polsce rocznie produkuje się około 25 mln ton słomy, co jest równowartością ok. 12, 5 mln ton węgla. W 1996 roku uruchomiono pierwszą kotłownię centralnego ogrzewania, wykorzystującą słomę do ogrzania 450 mieszkań w gminie Stary Targ koło Malborka. Potem było ich znacznie więcej, a obecnie produkuje się dla gospodarstw wiejskich kotły na słomę o mocy 50 – 60 kW.
Cztery lata temu w Polsce było tylko kilka instalacji do wykorzystania gazu wysypiskowego, teraz jest ich ponad 20. Uzyskiwana z tego energia cieplna zużywana jest bądź na potrzeby własne operatora wysypiska, bądź sprzedawana do sieci ciepłowniczej lub innym odbiorcom. W maju 1999 roku łączna moc w instalacjach wykorzystujących gaz wysypiskowy wynosiła 5,44 MW elektrycznych i ponad 3,5 MW cieplnych. Produkcja energii elektrycznej z gazu wysypiskowego wynosi obecnie około 30 GWh rocznie, a produkcja energii cieplnej – 20 GWh. Zakłada się jej podwojenie do końca 2003 roku.
Biogaz z oczyszczalni ścieków najczęściej wykorzystuje się do napędów silników spalinowych i generatorów prądu elektrycznego. Wytwarzana energia elektryczna zasila pompy oczyszczalni i pozwala zaoszczędzić 30 procent poboru energii elektrycznej z sieci. Uzyskiwane ciepło może służyć do ogrzewania komór fermentacyjnych i pomieszczeń biurowych, co zastosowano między innymi w Bielsku – Białej, Olsztynie, Częstochowie, Zamościu i Sosnowcu.
Szacuje się, że w Polsce można pozyskać z wysypisk komunalnych 4850 TW biogazu rocznie; z osadów oczyszczalni ścieków – 1390 TW, zaś z zagospodarowania odpadów z hodowli zwierząt – 11 900 TW. Elektrownia biogazowa w Gdańsku – Szadółkach wykorzystuje wysypisko odpadów komunalnych na obszarze 15 ha. Uzyskany tam biogaz zaspokaja potrzeby ponad 200 gospodarstw domowych.
W ostatnich 10 latach powstało w Polsce kilkanaście profesjonalnych elektrowni oraz parków wiatrowych o łącznej mocy ponad 4 MW (jedyny polski producent to firma NOWOMAG z Nowego Sącza). Korzystne warunki ich powstania mają regiony turystyczne: Suwalszczyzna, Mazury, Ziemia Słupska i Koszalińska.
Według danych Agencji Rynku Energii w Polsce jest 197 małych elektrowni wodnych, o szacunkowej zainstalowanej mocy około 28 MW, sprzedających do sieci około 106 GWh energii elektrycznej. Oprócz tego są 104 elektrownie wodne, należące do energetyki zawodowej, o zainstalowanej mocy około 124 MW, przekazujące do sieci prawie 410 GWh energii elektrycznej, czyli 0,29 procent udziału w całkowitej produkcji energii elektrycznej w kraju.
Informację tę zamieszczamy aby uzmysłowić czytelnikom, iż konkurencja dla producentów węgla oraz firm pracujących na ich potrzeby, zagraża także z tej strony. Dlatego trzeba robić wszystko, by zmniejszyć ekologiczną uciążliwość przemysłu węglowego i tradycyjnej energetyki.
|