Pierwszym europejskim krajem, który podjął trud restrukturyzacji sektora węglowego były Niemcy. Proces ten rozpoczęty został w 1968 r. z chwilą przyjęcia tzw. ustawy węglowej i utworzenia koncernu Ruhrkohle AG. Aktualnie w Niemczech czynnych jest 16 kopalń, do roku 2002 przewidywana jest likwidacja kolejnych 4.
Pomoc państwa dla niemieckiego górnictwa w latach 1990 – 1999 wyniesie łącznie ok. 57 mld ECU. Pieniądze te przeznaczane są na takie cele jak: pokrycie różnicy pomiędzy kosztami produkcji i swobodnie ustalaną ceną zbytu – co stanowi subwencje do produkcji węgla kamiennego, ograniczenie zdolności produkcyjnych górnictwa, świadczenia socjalne dla górników odchodzących z kopalń w efekcie restrukturyzacji, świadczenia z tytułu uprawnień do deputatu węglowego oraz usuwanie skutków eksploatacji górniczej. Restrukturyzacji górnictwa w Niemczech towarzyszyło wprowadzenie programu osłon socjalnych. W ramach tego programu finansowano koszty wcześniejszego przejścia na emeryturę pracowników dołowych, którzy przepracowali ponad 20 lat i ukończyli 50 lat oraz pracowników powierzchni , którzy przepracowali ponad 20 lat i ukończyli 55 lat. Prowadzone są programy szkoleniowe dla zmiany zawodu i podnoszenia kwalifikacji a także przeniesienia pracowników między kopalniami. Celem ograniczenia tempa redukcji zatrudnienia wprowadza się skrócony czas pracy. Przeciętny spadek zatrudnienia w niemieckich kopalniach w okresie ostatnich kilku lat wynosi około 5 tys. osób rocznie.

W Hiszpanii wydobycie węgla prowadzi 61 małych kopalń. 25 z nich zatrudnia poniżej 50 pracowników, natomiast 6 zatrudnia ponad 500 pracowników .Tylko 4 kopalnie produkują ponad 1 mln ton węgla rocznie.
Realizowany obecnie program restrukturyzacji zakłada zakończenie wydobycia węgla w 2005 r.
Łączna pomoc państwa w latach 1993 – 1998 wyniosła ok. 5.1 mld ECU.
Wykorzystywana była głównie na ograniczenie zdolności produkcyjnych górnictwa, pokrycie strat operacyjnych kopalń i świadczenia socjalne dla górników odchodzących z kopalń. Inne cele, na które wykorzystywana była pomoc państwa to pokrycie kosztów związanych z przejściem z systemu cen regulowanych węgla do cen wolnych, kosztów transportu węgla z kopalń do znacząco oddalonych elektrowni, finansowanie kosztów składowania węgla w elektrowniach powyżej zapasów potrzebnych na 720 godzin pracy, pomoc dla gmin górniczych oraz usuwanie skutków eksploatacji górniczej.
Program osłon socjalnych skonstruowano w ten sposób, że górnicy przechodzą na emeryturę po osiągnięciu tzw. wieku przeliczeniowego 52 lat ( 1 rok pracy w przodku = 1,5 roku przeliczeniowego). Przeciętny wiek pracownika odchodzącego na emeryturę wynosi 45 lat. Przed osiągnięciem wieku przeliczeniowego 52 lat, górnik kierowany jest do innych prac np. w gminach górniczych. Statystyczny koszt zmniejszenia zatrudnienia o jedną osobę wynosi ok. 60 mln peset ( ok. 390 tys. USD).

W latach 1986 – 1997 we Francji zmniejszono zatrudnienie w górnictwie węgla kamiennego o około 20 tys. osób. Przemysł węglowy zatrudnia obecnie około 12 tys. osób, z których 5 tys. pracuje pod ziemią.
Aktualnie czynnych jest 8 kopalń, w tym 4 głębinowe. Ostateczne zakończenie wydobycia węgla kamiennego przewidywane jest na 2005 rok .Łączna pomoc państwa w latach 1993 – 1997 wyniosła ok. 4.1 mld ECU.
Wykorzystano ją głównie na ograniczenie zdolności produkcyjnych górnictwa, pokrycie strat operacyjnych kopalń oraz świadczenia socjalne dla górników odchodzących z kopalń i usuwanie skutków eksploatacji górniczej.
Program osłon socjalnych finansuje takie przedsięwzięcia, jak koszty wcześniejszego przejścia na emeryturę pracowników, którzy ukończyli 45 lat i pracowali co najmniej 25 lat, przeniesienia pracowników w ramach koncernu Charbonnage de France, urlopy adaptacyjne dla pracowników, którym nie odpowiadają proponowane przez koncern propozycje zatrudnienia. Pracownik posiada możliwość poszukiwania pracy przez okres jednego roku i otrzymuje w tym czasie 65 % poprzednich zarobków netto. Istnieje również możliwość korzystania z programów szkoleniowych dla zmiany zawodu i podniesienia kwalifikacji oraz pomocy biur poszukiwania pracy i doradztwa zawodowego.

(artykuł opracowany w Zespole Informacji i Promocji PARG WK S.A