W Domu Technika „Zameczek" w Siemianowicach Śl. 5 lipca odbyło się Forum Dyskusyjne na temat „Płaszczyzny i metody współpracy samorządów lokalnych z Rudzką Spółką Węglową S.A., w dobie reformy górnictwa"
Organizatorami Forum byli Rudzka Spółka Węglowa S.A., Akademia Ekonomiczna w Katowicach i Górnicza Izba Przemysłowo – Handlowa. Zaprosili oni do udziału w dyskusji przedstawicieli samorządów lokalnych Rudy Śl., Chorzowa, Siemianowic, Piekar Śl., Mikołowa, Świętochłowic, Zabrza. W obradach uczestniczyli też reprezentanci Państwowej Agencji Restrukturyzacji Górnictwa Węgla Kamiennego S.A., Górniczej Agencji Pracy, firm działających w tych gminach, lokalnych agencji rozwoju , urzędów pracy.
Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. wiceminister pracy i polityki socjalnej Elżbieta Sobotka , wicemarszałek sejmiku województwa śląskiego Jan Rzymełka, poseł na sejm Edward Sroka i prowadzący obrady rektor AE prof. Jan Wojtyła.
W prezydium Forum zasiedli także prezes Zarządu RSW S.A. Ryszard Pojda i prezes GIPH Janusz Olszowski.
Po otwarciu obrad przez prezesa Ryszarda Pojdę i wystąpieniu rektora AE Jana Wojtyly wprowadzającym w temat Forum głos zabrała wiceminister Elżbieta Sobotka, która m.in. stwierdziła, że reforma górnictwa nie może się udać bez stałej i dobrej współpracy samorządów lokalnych i podmiotów górniczych.
Wicemarszałek województwa śląskiego Jan Rzymełka zaproponował, żeby kolejne tego typu spotkanie dotyczyło współpracy górnictwa z samorządowym sejmikiem województwa, który pozostaje obecnie największym wierzycielem sektora.
Następnie głos zabrał Andrzej Tor, wiceprezes Zarządu RSW S.A. W obszernym, interesującym wystąpieniu scharakteryzował on dotychczasowe osiągnięcia spółki i plany na najbliższą przyszłość w zagospodarowaniu terenów poprzemysłowych w gminach na obszarze których RSW prowadzi swoją działalność.
Poseł Edward Sroka, będący jednocześnie prezydentem Rudy Śl., mówił o konkretnych problemach miasta wynikających z jego górniczego charakteru. Podkreślił, że wiele z nich daje się rozwiązywać dzięki dobrej współpracy władz samorządowych z Rudzką Spółką Węglową.
Relacje formalno- prawne pomiędzy przedsiębiorcą górniczym a gminą, wynikające z aktualnie obowiązujących przepisów, omówił prezes GIPH Janusz Olszowski.
Dyskusja jaka następnie miała miejsce wykazała, że sprawy związane z zagospodarowaniem zbędnych górnictwu terenów i obiektów przez inwestorów krajowych i zagranicznych- czyli najefektywniejsza forma kreowania nowych miejsc pracy –napotykana wiele barier technicznych i biurokratycznych. Trzeba je poznawać i uczyć się przełamywać.
Ponadto nasuwa się wniosek, że brak jest centralnego banku danych o terenach i obiektach możliwych do zagospodarowania, a cząstkowa wiedza w tym zakresie poszczególnych instytucji i agend nie pozwala potencjalnym inwestorom na powzięcie konkretnych decyzji.
W latach 1999 – 2002 z pracy w RSW S.A. będzie musiało odejść ponad 10 tys. osób. Należy się spodziewać, że nie wszyscy znajdą zatrudnienie jako pracownicy najemni i będą musieli sami stworzyć dla siebie warsztaty pracy. Jakkolwiek przeważa opinia, że górnicy nie widzą się raczej w roli pracodawców- należy starać się aby jak najwięcej osób podejmowało działalność gospodarczą na swój rachunek. Musi to być jednak wsparte fachowym doradztwem w zakresie wskazywania rodzajów działalności gospodarczej o tendencji rozwojowej, jak również pomocą w uzyskiwaniu środków finansowych, kredytów itd.
Działania te powinny być prowadzone z dostatecznie dużym wyprzedzeniem, aby podejmujący decyzję o odejściu z kopalń mieli możliwość prawidłowego, świadomego wyboru.
Dlatego też konieczne jest tworzenie zespołów przystosowania zawodowego, złożonych z przedstawicieli kierownictw kopalń, Biura pomocy Zawodowej GAP, urzędów pracy, władz samorządów lokalnych, agencji rozwoju lokalnego, ośrodków pomocy społecznej, organizacji pracodawców i samorządu gospodarczego. Zespoły te powinny pomagać tym grupom pracowników, którzy będą musiały zmienić miejsce zatrudnienia a nawet wykonywany zawód.
Podczas dyskusji mówiono także o tym, że lokalne i regionalne organizacje samorządowe, agendy oraz instytucje rządowe i wyspecjalizowane jednostki, a także Zarząd Rudzkiej Spółki Węglowej- powinny stworzyć płaszczyznę współpracy w zakresie aktywizacji gospodarczej i społecznej na rynku lokalnym. W tym celu podmioty te powinny wyznaczyć swoich umocowanych i kompetentnych przedstawicieli do zespołu roboczego, który w czasie cyklicznych spotkań prowadziłby prace w następujących sprawach:
-wymiana doświadczeń,
-opracowywanie zbiorczej bazy danych z uwzględnieniem wszystkich niezbędnych elementów,
-pozyskiwanie inwestorów dla konkretnych przedsięwzięć,
-opracowywanie ofert i informacji przeznaczonych dla prasy i imiennie wybranych podmiotów,
-merytoryczna analiza ofert zewnętrznych,
-koordynacja działań poszczególnych podmiotów biorących udział we wspólnym przedsięwzięciu,
-opracowywanie informacji i wniosków dla gremiów kierowniczych swych jednostek.
Zdaniem uczestników Forum niezbędne jest organizowanie cyklicznych spotkań z pracownikami kopalń, które służyłyby prezentacji uwarunkowań lokalnego rynku pracy oraz wskazywaniu różnorodnych form wsparcia jakiego udzielić mogą osobom poszukującym pracy lokalne instytucje. Spotkania poświęcone byłyby także omawianiu spraw związanych z Górniczym Pakietem Socjalnym.
Trzeba też organizować cykliczne narady, w których uczestniczyliby również przedstawiciele lokalnych instytucji zajmujących się problematyką związaną z bezrobociem oraz rynkiem pracy. Ich celem ma być ocena sytuacji na lokalnym rynku pracy oraz próba wypracowania efektywnych metod przeciwdziałania negatywnym skutkom przemian jakie aktualnie na nim zachodzą.
Należy zintensyfikować współpracę z Górnicza Agencja Pracy, biurami pomocy zawodowej w zakresie doradztwa zawodowego. Pracownicy kopalń deklarujący chęć rozwiązania dotychczasowej umowy o pracę powinni mieć możliwość skorzystania ze szkoleń prowadzonych przez doradców zawodowych Urzędu Pracy.
Dyskutanci sugerowali również potrzebę współpracy w zakresie badań lokalnego rynku pracy, których wynik umożliwi tworzenie programów przeciwdziałania bezrobociu, adresowanych do poszczególnych grup zawodowych.
Trzeba też stworzyć system kompletnej informacji o osobach zwalnianych z kopalń, umożliwiający oszacowanie ogólnej liczby pracowników branży górniczej trafiających na rynek pracy. Dane te pozwolą na właściwe ukierunkowanie działań zwalczających lokalne bezrobocie.
Uczestnicy Forum podpisali dokument (patrz - ramka obok), w którym zadeklarowali wolę stałej współpracy w celu rozwiązywania problemów ekonomicznych i społecznych związanych z restrukturyzacją górnictwa oraz tworzenia warunków umożliwiających trwały lokalny i regionalny rozwój na obszarze działalności Rudzkiej Spółki Węglowej S.A.