|
Nadwiślańska Spółka Węglowa S.A. jako Jednoosobowa Spółka Skarbu Państwa, posiada w swojej strukturze siedem zakładów wydobywczych, pięć zakładów pomocniczych, jedną kopalnię w likwidacji oraz jest współwłaścicielem w 50% w nowopowstałym Zakładzie Górniczo - Energetycznym "Sobieski - Jaworzno III" Sp. z o.o.. Struktura i sposób zarządzania regulowana jest Statutem Spółki, Kodeksem Handlowym oraz Regulaminem Organizacyjnym Biur Zarządu Spółki.
Dostosowanie NSW S.A. do efektywnego ekonomicznie funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej wymaga skoordynowania i koncentracji działań w szerszym niż spółka węglowa pojęciu.
Podjęcie tych wyzwań, w warunkach drastycznie spadającego popytu na węgiel jest konieczne, aby funkcjonować i być akceptowalnym przez otoczenie zewnętrzne. Spadek zapotrzebowania na węgiel, tempo zmian na rynku węglowym, dyktuje tempo przemian. Cena zakupu węgla na rynku krajowym (łącznie z kosztami transportu do odbiorcy) nie może być wyższa od ceny zakupu węgla importowanego. Podobnie cena zakupu energii wytworzonej z węgla musi być konkurencyjna w stosunku do ceny energii z importu. Te dwa wyznaczniki formułują sposób kształtowania kosztów wydobycia węgla poprzez radykalne działania w sferze:
restrukturyzacji organizacyjnej
restrukturyzacji majątkowej
restrukturyzacji zatrudnienia
RESTRUKTURYZACJA ORGANIZACYJNA
restrukturyzacja zewnętrzna
Celem restrukturyzacji organizacyjnej jest wypracowanie struktur i mechanizmów w obszarze zarządzania, które muszą skutkować z jednej strony zmniejszeniem kosztów - restrukturyzacja wewnętrzna, natomiast z drugiej strony akceptacją społeczną procesu transformacji górnictwa, tworzeniem alternatywnych miejsc pracy - restrukturyzacja zewnętrzna.
WSPÓŁPRACA NSW S.A. Z GMINAMI GÓRNICZYMI
NSW S.A. położyła szczególny nacisk na współpracę z gminami górniczymi. Współpraca ta ma na celu podejmowanie działań w zakresie tworzenia nowych miejsc pracy. Polega ona na wspólnym zaangażowaniu przy:
- opracowaniu strategii i programów rozwoju gmin i powiatów z uwzględnieniem restrukturyzacji górnictwa ( Gmina Miedźna, Jaworzno, Brzeszcze ).
- poszukiwaniu i pozyskiwaniu zewnętrznych źródeł finansowych przeznaczonych na przygotowanie i realizację projektów wspierających rozwój regionu.
- wymiana informacji i doświadczeń
- aktywnym udziale w segmentach lokalnych tj.
- Segmencie Lokalnym Ziemi Pszczyńskiej,
- Segmencie Lokalnym Ziemi Chrzanowskiej,
- Tysko Bieruńskim Segmencie Lokalnym,
- Mysłowicko Jaworznickim Segmencie Lokalnym,
- tworzenie nowych przedsięwzięć z gminami np. nowej instytucji Segmentu Lokalnego Ziemi Pszczyńskiej - Centrum Przedsiębiorczości S.A.
DYWERSYFIKACJA
Nadwiślańska Spółka Węglowa prowadzi, przy ścisłym współdziałaniu z gminami górniczymi oraz lokalnymi agencjami rozwoju, organizacjami i stowarzyszeniami, działania dywersyfikujące mające na celu doprowadzenie do rekonwersji przemysłu węglowego w naszym regionie.Działania te przebiegają w oparciu o własną bazę i ludzi
Dywersyfikacja w oparciu o posiadane zasoby, przebiega w następujących dziedzinach:
- usług turystycznych w oparciu o posiadany majątek.
- w operacjach na instrumentach finansowych, w tym działalność ubezpieczeniowa na własnym rynku.
- wykorzystania odpadów kopalnianych w budownictwie, a także przy pracach związanych z regulacją biegu rzek.
- sprzedaż wyprodukowanej energii cieplnej
TWORZENIE NOWYCH MIEJSC PRACY
Nadwiślańska Spółka Węglowa S.A. prowadzi działania zmierzające do pozyskania nowych miejsc pracy dla odchodzących z górnictwa. W 1998 roku dzięki współpracy z Zarządem Tyskiej Strefy Ekonomicznej pozyskano nowe miejsca pracy. Docelowo zatrudnienie w strefie ma znaleźć ponad 4 000 pracowników.
Planowane jest także utworzenie kilkudziesięciu nowych miejsc pracy w Gminnej Strefie Aktywności Gospodarczej w obrębie KWK "Czeczott".
Wystapiono do nowych podmiotów gospodarczych działających w obrębie kopalń NSW S.A. z propozycją przejęcia pracowników odchodzących z górnictwa i możliwością uzyskania przez nich refundacji składek ZUS.
Opracowano materiały dotyczące urzędów pracy oraz wzory dokumentów niezbędnych przy poszukiwaniu nowej pracy.
RESTRUKTURYZACJA WEWNĘTRZNA
W obszarze tym podjęte zostały wielotorowe działania, zmierzające do przejścia na zarządzanie w systemie koncernowo- holdingowym.
Dostosowanie zarządzania do nowego modelu funkcjonowania Spółki wymaga:
- określenia kompetencji i poziomu odpowiedzialności osób kierownictwa kopalń i członków Zarządu,
- wprowadzenia mechanizmów wymuszających odpowiedzialność za wyniki ekonomiczne na każdym poziomie decyzyjności,
- kształtowanie poziomu powszechnej świadomości polegającej na utożsamianiu się z zakładem pracy i odpowiedzialności za losy przedsiębiorstwa.
Przeprowadzone przez NSW S.A. przedsięwzięcia, w tym utworzenie nowych zakładów miało na celu pogrupowanie majątku w celu jego zagospodarowania, bądź lepszego jego wykorzystania, a także przeprowadzania coraz bardziej specjalistycznych robót i remontów we własnym zakresie. Przykładowo:
- Zakład Górniczych Robót Inwestycyjnych prowadzący specjalistyczne roboty inwestycyjne, roboty szybowe, w tym także na rynku zewnętrznym,
- Zakład Zarządzania Środkami Trwałymi zajmujący się kompleksowym zagospodarowaniem majątku produkcyjnego (remonty, naprawy, dzierżawa, zakup, sprzedaż, wynajm, unifikacja stosowanego sprzętu - tym samym obniżenie jednostkowych kosztów produkcji)
- Agencja Mienia grupująca zbędny z punktu widzenia produkcji majątek (obiekty socjalne, obiekty pośrednio-produkcyjne) i zajmująca się jego racjonalnym zagospodarowaniem ( sprzedaż, dzierżawa, aport do przedsięwzięć gospodarczych)
- Nadwiślański Zakład Ochrony Osób i Mienia nowoutworzona jednostka organizacyjna, która przejęłą wszystkich pracowników straży przemysłowej, świadcząc usługi w zakresie ochrony na rzecz wszystkich zakładów NSW S.A.
Nadwiślańska Spółka Węglowa S.A. posiada akcje i udziały w 78 spółkach prawa handlowego utworzonych na bazie majątku kopalń, w których zatrudnienie znalazło ok. 4 tys. pracowników.
Proces polegający na tworzeniu z oddziałów powierzchniowych spółek prawa handlowego jest w NSW S.A. praktycznie zakończony. Z dotychczasowych doświadczeń wynika jednak, że w sytuacji, gdy prawie 90% przychodów w spółkach córkach uzyskiwanych jest z NSW S.A. to praktycznie pracownicy tych firm są dalej "pracownikami kopalń". Rozwiązaniem powyższego problemu jest pozyskanie rynku zewnętrznego przez spółki oraz prywatyzacja majątku dzierżawionego przez te podmioty, a następnie sprzedaż objętych akcji lub udziałów w utworzonych spółkach.
W 1998 roku rozpoczęto proces sprzedaży spółek powstałych w wyniku restrukturyzacji majątku NSW S.A. oraz spółek, w których udziały/akcje NSW S.A. nabyła za wierzytelności, i w których posiada pakiety mniejszościowe do 10% głosów na Zgromadzeniu Wspólników. W 1999 r. zakłada się nasilenie działań w kierunku dalszego zbywania udziałów/akcji spółek, w których NSW S.A. posiada mniejszościowe pakiety.
Dodatkowo w 1998 r. rozpoczęto intensywny proces zmierzający do poprawienia sytuacji gospodarczej spółek ze 100% udziałem NSW S.A. poprzez dokapitalizowanie: finansowe (wniesienie gotówki) i majątkowe (wniesienie aportu) przy udziale własnym oraz udziale inwestorów zewnętrznych. Opracowywano programy i projekty przekształceń restrukturyzacyjnych w wyższe formy zarządzania w zależności od potrzeb rynku, obowiązujących przepisów oraz interesów NSW S.A., w tych podmiotach, w których nasza spółka zamierza zachować kontrolne pakiety udziałów/akcji dając im możliwość usamodzielnienia się i wyjścia z działalnością zwewnętrzną. Istotą tych działań jest integrowanie spółek-córek wokół wspólnych celów, tworzenie konsorcjów, grup kilku spółek, w celach maksymalnego pozyskiwania zleceń na rynku zewnętrznym.
RESTRUKTURYZACJA MAJĄTKOWA
Program przekształceń w zakresie restrukturyzacji majątkowej obejmował:
- majątek produkcyjny niezbędny do wydobywania,
- majątek pozaprodukcyjny, wymagający zagospodarowania lub zbycia,
- majątek finansowy (akcje i udziały).
Do restrukturyzacji majątku pozaprodukcynjego, zbędnego z punktu widzenia działalności podstawowej kopalń utworzono Zakład NSW S.A .- Agencję Mienia.
Program przekształceń własnościowych obejmuje grunty, mieszkania, obiekty pośrednio-produkcyjne oraz obiekty socjalno-bytowe.
Przekazanie nieodpłatne gminom (w oparciu o ustawę o restrukturyzacji finansowej)
Przekazanie na pokrycie części zobowiązań NSW S.A. na rzecz Skarbu Państwa i gmin (w oparciu o ordynację podatkową i ustawę o dostosowaniu górnictwa do ...)
Sprzedaż i dzierżawa, Aporty rzeczowe, Tworzenie nowych miejsc pracy .
Przekazywanie majątku w trybie art. 66 §1 ma na celu pokrycie części zobowiązań NSW S.A. w ramach restrukturyzacji finansowej. Sprzedaż i dzierżawa majątku umożliwia uzyskiwanie dodatkowych przychodów, natomiast udział w tworzeniu nowych podmiotów gospodarczych w oparciu o pozostały majątek ma na celu tworzenie nowych miejsc pracy dla pracowników NSW S.A. oraz racjonalne zagospodarowanie majątku i generowanie zysku w przyszłych okresach.
Przeprowadzone działania tylko w 1998 roku przyniosły wymierne efekty:
- Przekazano majątek na rzecz gmin, stowarzyszeń, klubów sportowych, samodzielnych ZOZ-ów.
- Sprzedano majątek i uzyskano dodatkowe przychody z tego tytułu.
- Zawarto nowe umowy dzierżawy lub najmu oraz dokonano renegocjacji stawek w umowach przejętych z innych jednostek organizacyjnych. Podstawowym celem zmiany stawek było dostosowanie ich do warunków panujących na rynku. Aktualnie jest zarejestrowanych około 700 umów najmu lub dzierżawy. Efekt płynący z tych działań w ubiegłym roku zamknął się całkowitym przychodem w kwocie 5 062 000 zł.
- Wniesiono w postaci aportu rzeczowego majątek do podmiotów ze 100% udziałem NSW S.A. ( firm-córek) oraz do podmiotów utworzonych przy udziale gmin i NSW S.A., w tym:
- do Nadwiślańskiej Spółki Energetycznej Sp. z o.o. wniesiono środki o wartości 7 623 800 zł,
- do Nadwiślańskiej Spółki Mieszkaniowej Sp. z o.o. wniesiono mieszkania o wartości 138 262 855 zł,
- do firmy Gostrans Sp. z o.o. wniesiono aport o wartości 165 000 zł.
W ubiegłym roku zagospodarowano majątek nieprodukcyjny o łącznej wartości 175 238 655 zł.
W 1998 roku działania skoncentrowane były na przekazaniu obiektów sportowych oraz obiektów służby zdrowia na rzecz gmin. One bowiem wymagały ponoszenia największych nakładów, nie przynosząc wzamian żadnych przychodów. W wyniku przeprowadzonych przedsięwzięć przekazano gminom lub klubom sportowym wszystkie przychodnie i obiekty sportowe.
RESTRUKTURYZACJA ZASOBÓW MIESZKANIOWYCH
W momencie powstania Nadwiślańska Spółka Węglowa S.A. była właścicielem 13 416 lokali mieszkalnych stanowiących zasoby mieszkaniowe 8 kopalń o powierzchni użytkowej 670 000 m2 zlokalizowanych w 11 gminach. Zasoby te były administrowane przez 8 spółek mieszkaniowych działających przy każdej z kopalń.
Podjęte działania restrukturyzacyjne:
- Sprzedaż mieszkań w trybie obligacji mieszkaniowych na rzecz najemców 5637 lokali tj. 42% ogółu posiadanych zasobów.
- Restrukturyzacja organizacyjna spółek mieszkaniowych przez połączenie istniejących 8 spółek w 3 spółki administrujące - obniżenie kosztów administracji o 600 000 zł/rok.
- Przekazanie aportem pozostałych 6822 lokali mieszkalnych do jednej kapitałowej spółki - Nadwiślańskiej Spółki Mieszkaniowej Sp. z o.o., w której 100% udziałów posiada NSW S.A.
- Przekazywanie nieodpłatnie infrastruktury technicznej osiedli mieszkaniowych na rzecz gmin.
Przeprowadzone przedsięwzięcia pozwoliły w niespełna 2 lata na zaprzestanie dopłat przez NSW S.A. do zasobów mieszkaniowych w wysokości około 6,7 mln zł / rok.
Łączne efekty uzyskane dzięki restrukturyzacji majątkowej NSW S.A. to około 170 mln zł. (cdn.)
|
